Ro Ginhalinan It Dama De Noche
Gin-Inakeanon ni Melchor F. Cichon
June 12, 2011
Kato, ro mga maintok nga kaharian hay ginadumaeahan it datu ag sultan. Sanda hay ginarespeto ag ginasilbihan ku andang mga sinakupan. Ginasunod nanda ro tanan nga andang gusto. Makapili sanda it baye nga gusto nanda nga pangasaw-on.
Makara ro sitwasyon ni Datu Makisig. Bata pa imaw ag makusog, imaw ra nga abong mga daeaga nga unga it magueang nga datu ag sultan sa kaeapit nga kaharian nga naghandum nga magkabana kana. Galing owa't napili kanda si Datu Makisig.
Ona bis, sa pagbisita ni Datu Makisig sa maeayong lugar nga nasakup ku anang kaharina hay hakita nana si Dama, daeagang pobre pero gwapahon. Gin-amia ni Datu Makisig ro daeaga ag ro anang mga magueang. Owa magbuhay, nagpakasae sanda. Nagmayad nga asawa si Dama. Nagmanami ro palasyo ku maisot nga kaharian ni Datu Makisig. Permi eon ra nga limpyo ag matipid. Ginbutangan ra it mga puni. Mga saboruso ro mga pagkaon nga ginaeaha ni Dama para kay Datu Makisig ag sa anang mga bisita. Ginawisikan nana it pahumot ro andang sueod agod mahamuok ro andang pagtueog.
Pila man nga dag-on ro mayad nga pag-imaw ni Datu Makisig ag ni Dama. Ugaling owa sanda't unga. Raya ro rason sa pagbag-o ku datu. May mga oras owa gauli kon gabii ro datu ag ow eon nana ginakaon ro eaha ni Dama. Kon amat eon lang nana ginahala ra asawa.
Nagmas-ot ra buto si Dama sa pagbag-o ku anang bana. Pero ginpanami pa gid man ginahapon ro anang pagsilbi sa anang banang datu. May mga gabii nga owa imaw gaihapon ag owa man gakatueog sa paghueat kay datu Makisig. Bangod kara nag-euya ro eawas ni Dama hasta imaw nagmasakit.
Sangka gabii, nag-uli si Datu Makisig. Paris katu, naham-utan nana ro kahumot sa andang sueod ugaling naga-eubog sa sakit si Dama.
"Mahae nga Datu, maiwat ro mahae nga reyna," hambae ku albularyo nga sa binit it maysakit nga si Dama.
Naeuoy si Datu Makisig sa maiwat ngana nga aswa. Sinapnay nana ag hinaruan ra asawa ag nangayo it pasinsiya. Nagmukeat ro mata ni Dama, kumupkop sa datu nga may hiyum-hiyum ra bibig sa paghambae: "saeamat sa pag-abot mo. Mahae kita. gusto ko nga pagsilbihan ka pa. ugaling ginabawi eon ako't Ginuo. Mapanaw eon ako mahae kong Datu."
Nag-eaeaw ro maisot nga kaharian it datu sa pagkamatay ku mahae nga reyna. Nagnuoe si Datu Makisig. Ro masubong datu hay nakakiita it maisot nga hailamon sa eueobngan ni Dama. gin-alila ra nana't mayad ag nagpangabay sa Diyos nga himuon nga perming berde rayang tanum sa eueobngan ni Dama.
Nagtaliwan ro abong adlaw. Nagbahoe ag nagtambok ro hilamon ng gina-atinder ni Datu Makisig. Ag umabot ro adlaw nga nagsukoe ro tanum.
"Berde ro mga bueak," hambae ku datu. "Ginpamatian gid man ku Diyos rang pangabay. Saeamat sa gintao ninyo nga handuman kakon ni Dama."
http://kapitbisig.com/philippines/tagalog-version-of-legends-mga-alamat-ang-alamat-ng-dama-de-noche.584/page/0/1
Retrieved: June 12, 2011
