ni
Melchor F. Cichon
October 17, 2006
Siniad-Siad nga Kaeangitan
Ni
Melchor F. Cichon
October 17, 2006
Tabtabon Naton
Tay, tabtabon naton
ro mga hilamon nga nagabueabod
sa atong kurae
Kunta
kunta
gaeupad-eupad ka’t libre
sa harden ko alibangbang
Kaeanasan
kaeanasan--
mahumok nga bagoe
it kuhoe
Gabot nga Buesa
gabot nga buesa—
naghiyum eon lang ako
sa nagapangalimos nga Ati
Adlaw Sa Among Baeay
pagkatapos it uean—
pinihakpihak nga adlaw
sa sueod ku among baeay
Alibangbang
alibangbang
sa nagakaeunot
nga mga daho’t narra
Ay, Gali!
ay gali!—
kon adlaw , boarding house
kon gabii, kasa
Tag-aeani
tag-aeani—
paandam
sa paeaabuton nga super bagyo
Mataeum Nga Tueok
landslide sa Brgy. Guinsaugan
mataeum nga tueok ku owak
sa kaparehong owak
Ormoc, Leyte
Ormoc, Leyte—
nagaeutaw nga mga troso sa karsada
kaibahan ku mga bangkay
Landslide
pagkatapos it uean—
gin-eunok ku nagdue-os nga eugta
ro mga panaghoy it Brgy Guinsaugan
Bagyong Kaloy
Bagyong Kaloy—
ginapanumdum ni Pinoy
ro nagubang tulay sa Nanga
Gulping Uean
gulping uean
gulpi man nga ginbaha
ro karsada
Barangay Guinsaugan
Barangay Guinsaugan
gulping gin-eunok ro mga pamaeay
it landslide
Gin-eunok It Eugta
Pebrero 2006—
gin-eunok it eugta
ro bilog nga eskuylaha’t Guinsaugan
Bayawas
tig-aeani—
tatlong unga gakabit-kabit
sa mga sanga’t bayawas
Balyena
hapon—
nagdagsa sa baybay
ro may ninang balyena
Billboard
gatunod ro pihak nga buean—
ginakungkung ni Juan ra unga
sa ibabaw it higanteng billboard
Tower
hapon—
ginriple ni Kagawad
ro unga sa ibabaw it tower
Bisperas It Bag-ong Dag-on
Bisperas it Bag-ong Dag-on
nanago sa idaeum it kama
rang Japanese Spitz
Brown-out I
brown- out
maski ro daho’t saging
nagpahimuyong
Bugas Sa Kalye
puting buean—
ginapueot ni Tatay ro nagakalhit
nga bugas sa kalye
Buko’t Magueang
buko’t magueang
ana akong ginpapanumdum
permi eang nga eab-as
Kaadlawan
kaadlawan—
ginpabaskug pa gid
ro tunog ku andang karaoke
Buto’t Balat
samtang gahaeabuya’t eutay
ro mga amo sa kongreso
buto’t balat rang buesa
Call Center
Call Center—
baliskad ro adlaw
ni Vanessa
Dati Asaw-Asaw
dati, asaw-asaw eang
makaon, bunok
pangaywang pagkita
Dominggo’t Hapon
Dominggo’t hapon--
gintabug it guard si Ambong Ati
paguwa’t geyt it mall
Eatayan
sa pihak it eatayan
may eatayan pa gid –
tao eang kun maeatayan ko pa
Eon Man
nagawagayway eon man
ro mga pueang bandera
sa Edsa
Flower Horn
flower horn—
ginhaw-as sa tangke
ginsueod sa aquarium
Handong
sikaeum—
gintabunan king handong
ring eawas
Indi Mahawag
lamok, indi mahawag
rang pagsampae kimo
imaw rang hugot nga pagmahae
Itum nga Eamang
itum nga eamang
gakabitkabit sa anang eawa—
ginatinueok it eaki
Golf Course
Golf course—
perming berde
ro eanas, perming daeag
Kabituonan
ugsad—
ingko asin kaintok nga mga bituon
sa nagahumbakhumbak nga tubi
Kalibo
Kalibo—
usok
hari it karsada
Kanyon It Tubi
ro kanyon it tubi
sa Mendiola Bridge
tagok sa Pasig
Katueondan
katueondan—
si Flor nag-uli halin sa Singapore
sa sueod it kahon
Kiboe Sa Paead Ko
tag-uean
kiboe
sa paead ko sa pag-inarado
Libacao Falls
tag-ilinit
ro Libacao Falls
gapinaypay kakon
Ligum-Dueom
ligum-dueom
gulping napaeong ro kingke
sa eangbon ni Lolo Itsong
Linog
linog—
nagsaylo sa ibang rosas
ro alibangbang
Lovebirds
lovebirds sa hawla—
naglisu ra ueo sa pihak
pagkabati kang panihoe
Madaeum Nga Gabii
madaeum nga gabii—
may nagsinggit
“Inaway! Guwa ro maisog!”
Mayad Ka Pa
mayad ka pa puting buean
makita ka
buko’t pareho ku mga bituon
Madangga Nga Hapon
madangga nga hapon—
ro eagiik ku rocking chair
ni Lolo Itsong
Kahapunanon
madanggang kahapunanon—
naghueag eang ro daho’t saging
pag-agi’t trisikol
Manipis Nga Kagueangan
manipis nga kagueangan
naganipis ro boses
ku agila
Mendiola
Mendiola—
ginapaligsan ka eon ma’t
mga bombero
Morning Glory
gabueabod
sa barbed wire nga pensa
ro bueak it morning glory
Mt. Diwaldiwal
gainabu ro krus
sa sabak
it Mt. Diwaldiwal
Nadusmo Si Inday
sikaeum—
nadusmo si Inday
sa Baybay it Boracay
Nahueog Nga Mansanas
sikaeum—
ginpueot it kargador
ro nahueog nga mansanas
Owa’t Dawi
dominggo’t hapon—
nag-uli si Tatay
nga owa’t dawi
Owa Eo’t Anwang
owa eo’t anwang
nga makutuhan
it taeabong
Owa’t Tuba
owa’t tuba,
owa’t sigarilyo
nagakanta man gihapon si Lolo
Daean Sa Kagueanga’t Libacao
daean sa kagueanga’t Libacao --
gabaeakang
ro naeukang botong
Uean Sa Hunyo
paghueaw it bunok—
ro kaeangitan hay naeagpit
sa kwartong tueogan namon
Pagkatapos It Ilabas
pagkatapos it ilabas—
owa naduyog rang ayam
sa anang hawla
Pagkahueaw It Bunok
pagkahueaw it bunok
ro paea nagsaka
sa ibabaw it dahon
Naghapon Ro Owak
naghapon ro owak
sa surab it talibong—
Adlaw it Trabahador
Pagtakeas Sa Bukid it Antique
tag-init—
ro hugom ku Rafflesia
una pa gihapon sa anang paino-ino
Paskwa
Paskwa—
napuno’t plastic ag karton
ro karito ni Juan
Pinabay-ang Eatayan
pinabay-ang Mendiola Bridge—
ro gabinalikbalik nga ugayong
ku natumbang raleyista
Puting Buean
puting buean sa Maeara—
maeamig nga hangin
ag ro primero natong haru
Puting Salampati
sa Edsa—
nahueog ro puting salampati
sa Edsa Shrine
Queen of the Night
tungang gabii—
amat-amat nga nagbuskad
ro Queen of the Night
Ro Kanyugan
Boracay
ginpangtapan ro kanyugan
para sa mga hotel ag restaurant
Sa Among Kwarto
sa among kwarto—
nagapahuway man ro lamok
sa sueod ku among muskitero
Sa Geyt It Ultra
Sabado’t agahon—
naeunot ro mga handum ni Maria
sa geyt it Ultra
Sa Ibabaw It Mt. Apo
sa ibabaw it Mt. Apo—
gaeapnaag nga mga plastic bag
ag bukas nga lata
Sa Ibabaw It Tulay
sa ibabaw it tulay
gatueok ro estudyanteng Koreano
sa maitum nga suba’t Iloilo
Sa Kagang It Sampaguita
kagang it Sampaguita—
madasig ro pagkamang
ku hamtik
Sa Saeod
sa saeod
ro kada tueo it tuba
may rebolusyon
Sa Sampaguita Garden
sa Sampaguita Garden—
owa gaeupad ro mga alibangbang
sa andang hawla
Sa Tunga’t Kalye
Dominggo’t hapon—
gahampang it basketbol
ro mga unga sa tunga’t kalye
Salikaeum
salikaeum—
daeag nga hangin
sa idaeum it pakpak it taeabong
Simuyaw
ginapugaan ni Gloria it simuyaw
ra ay Juang daang nina—
bag-ong ugsad
Siniad-Siad Nga Kaeangitan
salampati sa hawla—
siniad-siad nga kaeangitan
sa chicken wire
Taeagbasan
taeagbasan—
ham-at permi ka
nga madaeum?
Tag-Init
tag-init—
gapangaypay
ro mga plastic sa pangpang it Akean
Tag-ueoean
tag-ueoean—
sangkakutsarang silak
halin sa agahon hasta sa pagsikaeum
Talipapa It Droga
Dominggo’t hapon—
madasig ro bakeanan
sa talipapa’t drogang maeapit sa munisipyo
Tinubang Saging
tinubang saging—
ro gabantay nga amo
ginabantaya’t amo
Tong-it
madangga nga hapon—
sa idaeum it mangga
gatong-it ro mga nanay
Trabaho
trabaho—
pagtaob ag paghunas
it eawod
Tungang-Gabii
tungang-gabii—
ro eaking unga gapakalimos
sa baybayon it Boracay
Tunog It Landslide
pagkatapos it linog—
indi eon ako makatueog
tunog it landslide
Ugsad
ugsad—
indi eon kita makita
sa idaeum it Iloilo River
Dominggo’t Hapon
Dominggo’t hapon—
mga tueo’t dugo sa bueangan
ro habilin eon lang sa Texas ni Mayor
Kahapunanon
kahapunanon
indi gid magrellebo
si Anaiza maski kinse minuto ang
Sa Yuhum Mo
bangud sa yuhum mo
halipatan ko
rang baling tagipusuon
Baeangaw
gatan-aw it baeangaw
sa ibabaw ku isaea pa nga baeangaw
sa rayang agahon
Eon Man
nagpangako
eon man imaw nga magpaobra’t
tulay sa indi makita nga suba
Ham-an
Inay, ham-at
pagkatapos it uean
owa magsilak ro adlaw?
Brown Out II
hapon—
pati ro tapu-tapu sa book shelves
nagduhong
Kabayong Panggabii
kabayong panggabii—
ra handong
nagtabing sa handong ko
Sa Baeay Ko
sa baeay ko—
ro lamok
ro gahari
Pakwan
pakwan—
nagbahoe ako
sa korte it kahon
Biyahe
biyahe—
gasinunod ro gaeum
sa likod ko
Pasig River
Pasig River—
ro kasag nga nakaeunok it grasa
ginkaon ko man
Tun-og
agahon it tagmaeais—
gin-uyog it hangin
ro tun-og sa dahon it saging
Kapaeayan
kaeanasan--
sa tunga it kapaeayan
mga eanggam
Pagbuteak
ro maestro nga buaya
indi maghalin
sa suba
Tong-It
sige ro tong-itan
sige man ro binakae it beer
sa tindahan
Fiesta
fiesta—
ro lamesa
perming puno’t bisita
Tapos it Fiesta
pagkatapos it fiesta—
balik sa galonggong
ag dayok
May Gatas Pa
sikaeum—
may gatas pa ro bibig
ni Lolo Itsong
Tuba
tuba—
agod magdapo ro mga
manogkanta sa eangbon ko
August 15
naghinaba ro linya
ku manugwithdraw
it kwarta sa bangko
Ilang-Ilang
indi magbuhay
ring kahumot
hay bue-on man it Hapon
Agila
agila…
abu pa gihapon
nga amo
Buksi Eon
Kathy…
buksi eon
ring briefcase
Sa Ulihi Na nga Pag-adyos
sa anang ulihing pag-adyos
anang gin-aywan
ra kamatayon sa Bagumbayan
Ligbus
Hulyo-
pagkatapos it girab
ligbus
Linti
linti—
nanago rang ayam
sa kwarto ko
Sa Pwertahan
sa pwertahan it katedral
nagalinya
ro gapakalimos
Owa’t Ligtas
skywalk—
sa kada level
may nagapakalimos
Owa’t Sueod Nga Pugad
mga handum
nagpahuway
sa owa’t sueod nga pugad
Honeymoon
June Bride—
naghoneymoon anay
bag-o sanda nagpakasae
Krus it Manduyog
gasiga ro Krus
sa ibabaw it Manduyog
Biernes Santo
Maski Sa Hawla
maski sa hawla
ro lovebirds
sige ro andang pagkinanta
Pawikan
pawikan—
indi magtangis, ginatos nga mga unga
ro matan-aw king sigay
Katre nga Kinamatyan
katre nga kinamatyan
ginhumead na ra mga paead
bag-o na ginpiyong ra mga mata
Sa Pihak Ku Yuhum
sa pihak ku yuhum—
ro handong
it kahapon
Inay
Inay,
ham-at maeapuyot
ro baybayon
Tig-aeani
tig-aeani—
ginlinas ni Nanay
ro alimatok
Sa Panamgo
sa panamgo—
ro mga rayalista
nag-uli nga maea ag owa’t bukoe
Inanod Ro Gae-um
pagbut-eak it adlaw—
inanod it hangin
ro gae-um
Ay, saeamat
ay, saeamat—
nahugasan gid man it taob
ro mga baeas sa baybay
Baeas Sa Boracay
baeas sa Boracay—
nagasiga
sa kada kislap ku bituon
Bag-ong Dag-on
Bag-ong Dag-on
ginrebot ko
rang kumpyuter
Aninipot
brown-out
nagsueod ro aninipot
sa among baeay
Dominggo’t Agahon
Dominggo’t agahon—
ginakutkot ku ungang eaki
ro lahar nga nagtabon sa katedral
Edsa
Edsa—
ginbayaw ni Gabriela
ro koronang barbed wire
Fiesta
fiesta—
gindelete ko ro ibang icon
sa desktop ko
Madueom Ro Palibot
madueom ro palibot—
ginsiad it linti
ro keangitan
Sa Atong Kwarto
sa atong kwarto—
ro kahumot ku ilang-ilang
una pa gihapon
Brigada Eskwela
Katapusa’t Mayo--
ro mga pumueoyo nagasililhig
sa haeampangan it eskuylahan
Adlaw Sa Among Baeay
pagkatapos it uean—
pihakpihak nga adlaw
sa sueod ku among baeay
Kada Eak-ang
sa Mt. Everest—
sa kada eak-ang pasaka
kadaeag-an it Pilipino
Adlaw It Minatay
Adlaw it Minatay—
mga pantyon
ginatapuna’t mga hilamon
Pagkatapos It Bagyo
pagkatapos it Bagyo Yoling
ginsilhig ni Nanay
ro mga dahon sa karsada
Ugang Pueang Rosas
ugang pueang rosas
sa tunga kang libro—
gatunod ro ugsad nga buean
Paskwa
sa rayang Paskwa
owa’t sueod rang lamesa
pero puno rang tagipusuon
Sa Bubungan It Mt. Everest
sa wakas!
natanum gid man ni Leo Oracion
ro bandera’t Pilipinas sa bubunga’t Mt. Everest
Uli Eon, Tata Goloy
uli eon, Tata Goloy —
hakumpuni eon ni Sunflower
ro kanga
Baeangaw
gatan-aw it baeangaw
sa ibabaw
ku isaea pa nga baeangaw
Mano-A-Mano
Pacquiao-Larios Mano-A-Mano--
owa’t nagpaeupok
it pusil ku adlaw ngara
Matimgas Nga Uyas
Matimgas nga uyas
Bunga ku sakripesyo mo
Ag ikaw ro uhay
Painting ni Amorsolo
painting ni Amorsolo
sa taga mansyon, kadungganan
sa taga-barong-barong, pangtakip-butas
Ro Botong
paghawod it botongro adlawnaghayag
Bag-ong Dag-on
ginaagubayan pauliit asawara hilong nga bana
Galimpyo
Lola—
anang ginasilhig
ro mga eawa sa anang eangbon
Pagkatapos It Paskwa
pagkaaga it Paskwa
ro mga karsada
nakapahuway sa mga tikang it tawo
Mahanging Hapon
mahanging hapon
naghapon ro alibangbang
sa palda ni Lola Soriang
Sa Rayang Agahon
sa raying agahon
krudo
sa Malampaya Sound
156. Gera
gera
sa kama ro haagyan
ni DH Ana sa Lebanon
Sa Euyo Kang Asawa
sa euyo ni Pilma
maintok nga bituon
sa gahumbak-humak nga tubi’t Maeara
Isaeahanon sa Taytay Ridge
isaeahanon sa Taytay Ridge
ham-at buko’t perming
ugsad ro buean?
Obra
obra
ro hunas ag taub
sa eawod
Pagkatapos it Baha
pagkatapos it baha—
linugaw ag sardines
para sa ilabas
Kaueogot Nga Tig-ueoean
ro gapanago nga buean ag ako
kaueogot
nga tig-ueoean
Mayon Volcano
Mayon Volcano—
ra baga nagpaperpekto
ku anang cone
Bangod Sa Lebanon Imaw
bangod sa Lebanon imaw
nagpanamgo eon lang ako
nga imaw man gihapon rang kahulid
Sa Anang Handong
sa anang handong
ro itum nga anay
gakamang
Madueom nga Palibot
madueom nga palibot—
gapinilu-pilu
nga tubi’t eawod
Nagtaas Ro Buwis
nagtaas ro buwis
nagtanas ro export
nagtaas man ro korapsyon
Kaeamay
kaeamay —
gabueongguan ro guyon
sa pinggan
Ginapingga Ni Ati
ginapingga ni Ati
ro eangit ag eugta—
madueom ro palibot
Owa’t Ginhambae
owa’t ginhambae si Tatay
paghalin ko sa baeay—
pero puno it mensahe
Tueok Ni Tatay
sangka tueok eang ni Tatay
naghipos ro
among baeay
Airport
nagawagayway
ro mga bag-ong abot
nga mga OFW halin sa Lebanon
Nagnipis Ra Dueonggan
nagnipis ra dueonggan
sa pagkutaw sa tubi
it Lebanon
Nag-eapak Ro tagasaw
nag-eapak ro tagasaw
sa eapak ko—
tigsinigwelas
Pamati
pamati--
ro hutik
it kagab-ihon
Owa ma’t Problema
owa ma’t problema /
kueang eang
ro humay ag suea
Tig-ueoean
tig-ueoean—
kaueogot nga eamig
owa ka abi sa euyo ko
Tanduay
Tanduay—
kon amat indi ko masayran
owa eon gali’t gatas rang unga
Daho’t Mga niyog
daho’t mga niyog
nagasaot
sa sangka direksyon eang
Si Lola
Si Lola
gatabok sa karsada
nga hasta sa hawak ro baha
Gabii nga Pagpueopamasyar
gabii nga pagpueopamasyar
ra paghipos
nagpapanaw kakon nga isaeahanon
Ro Ugsad
ro ugsad gapagwa it magnobyo
July
tag-ueuean—
owa’t sueod nga tubi
ro among banga
Morning Glory
galingling ro bueak
it morning glory
sa gabuteak nga adlaw
Owa’t Streetlight
owa’t streetlight
owa man it houselight
sa baeay ni Panoy
Landslide sa Leyte
landslide sa Leyte—
nagflashed it V-sign
ro mga unga sa mga naga-agi nga sundalo
Ginabayaw
ginabayaw
it mga Akeanon
ro kaeangitan
Oil Spill
oil spill—
ro kahumot
It eutong mangga
Manugpueot it Basura
eon man—
gahueat ro manugpueot
it garbage truck
Kaibahan si Pilma
kaibahan si Pilma
naghimo
kami’t ugsad nga buean
Kabuhi sa Uling
ra ginframed nga uling
nagpaguwa’t
kabuhi
Arrival Area
sa streamer—
gaabi-abi si Pres. Arroyo
sa mga bag-ong baganihan
Tig-aeani
tig-aeani—
sa tunga it aeanyon
mga matambok nga eanggam
Oil Spill
oil spill—
nag-itum
ro baybayon it Guimaras
Hinay-Hinay
Inanay—
ginpadueom it bunker oil
ro baybayon it Guimaras
Inaywan nga Kwentas
Ro silak nagtueok
Sa gin-abandonar nga kwentas—
Ro itum nga baybayon
Nasunog Nga Baeay
nasunog nga baeay
gintig-isaisa ni Rona Mahilum
nga ilibre ra mga manghod
Oil Spill
oil spill
the shorelines of Guimaras
darken
Abandonado Nga Globe
gintueok
ku silak
sa abandonado nga grasahong globe
Abuhon Nga Agosto
abuhon nga Agosto--
euha ro nagsunod
pagkatapos it oil spill
Bag-o
bag-o magtubo
ro paeay--
ro bagaas
Pagkatapos it Paglimpyo
pagkatapos it limpyo
ku baybayon it Guimaras
nagbaealik ro mga turista
Eati
ro mga trabahador sa oil spill
owa gid magreglamo sa pagpunas it mga dahon--
eati
Ro Gaagi Nga Daeaura
ro gaagi nga daeaura--
ginbuoe ni Tatay
ra anang tigawnan
Agahon
agahon--
ginpuna na
ra eaya