Matimgas nga Paeanoblion, final na talaga!

As of December 18, 2010



Title Page
Matimgas nga Paeanoblion
Anthology of Poems Written by Aklanons
Edited by Melchor F. Cichon
2011


Cover designed by Eugene D. Cichon
Model: Mykha Dela Peña








Published in 2011
Tierra Alta Publications
Lezo, Aklan


Suggested Bibliographical Entry:

Matimgas nga Paeanoblion: Anthology of Poems Written by Aklanons/edited by Melchor F. Cichon.—Lezo, Aklan: Tierra Alta Publications, 2011.
103p.

1. Philippine literature—Authorship—Aklan. 2. Aklanon literature. I. Cichon, Melchor F., ed. II. Barrios, John. III. Cichon, Eugene D.


PL6188 A44 M4


Acknowledgment

Mrs. Pilma Dollolasa Cichon, for her understanding and encouragement
Mykha de la Pena for allowing me to use her picture as a cover
Mila dela Rosa and Edna Laurente Faral
for their full support
and to
Relator Antero
Elix and Sylvia Fernandez.
Waye Marie Dela Rosa Ibañez.
Losally R. Navarro-Endluri
Chary Lou N. Defante
Fr. Nady Meren
And to all others who in one way or another have made this publication possible



Dedication

To my wife, PILMA DOLLOLASA CICHON,
and to our children and their loved ones:
Melchor, Jr., Jen, and Sean Marie
Vanessa and Ruel
Ranel Vincent and April
Eugene and Mykha
and
To all Aklanons worldwide


Contents
Preface by Melchor F. Cichon
Introduction by John Barrios

Alapag, Edsel R.
Moonrise

Ancheta, Angelo
Lupang Hinirang
Banda Ni Tara
Tamis Saklap
Fish Meal
Flash Flood

Andilicio, Analie D.
Gray Afternoon

Antero, Relator
Reflection
Si Manang Sa Abrod
Enlightenment
Hill Crest Mountain
Remembering Jawili
Freedom

Baldomero, Ernan
Damgo
Si Nene
Engkanto
Torpe

Barrios , John
Beethoven Sa Plasa It Kalibo
(in)akean(on)
(r)ebolusyon(aryo)

Joi Barrios
Litanya ng Paghahanap
Pag-eugos, translated into Aklanon by Alex de Juan
Ro Pagkababayi Hay Pagpangabuhi Sa Panahon It Gera, translated into Aklanon by Melchor F. Cichon

Cichon, Melchor F.
Ako Ro Akeanon
Paalin Ngani Maghimo It Unga?
Hakita Mo Baea Ro Mga Tawo Sa Bangketa?
Luwa
Haiku

Constantino, Rommel J.
Bliss

De Juan, Alexander D.
Tatlong Text-Tula Parte sa Bagyo ag Baha

Navarro-Defante, Chary Lou
Lupang Hinirang
Limericks

Dela Rosa, Emci
Sadtong Panahon
Harun si Batman
Ikaw
Paskwa
Ama
Inubaran nga Manok
Haiku

Dela Rosa, Mila S.
Luwa
Haiku
Mahalaga Ba Ako?
Ay, Ay, Toto...Hinugay

Faral, Edna Laurente
Haiku
Busoe Sa Siit It Huya-Huya

Florentino, Leah
Rang Ayam
Nakakita Ako't Hilong

Galarneau, Karen Dazo
Questions
Love Be Kind
A Song in the Night

Inguillo, Jose Ronald
Luwa
Haiku
Unga sa Karito
Bulig Gid Baea?

Isturis, Robelyn
Haiku
Grasa Nakabaluktot
Sin-o Baea Ra?

Kimpo, Phillip, Jr.
Tala
Nimbus
Paeapak

Laurente, Gian Karlo
Napigtas Rang Tsenilas

Meren, Nady M.
Mangunguma (Ro Pagtanom)

Mijares, June
Pangabay

Mijares, Philippe
Bolador
Kamusta ka?
I Will Tell My Son of Fireflies
A Bell Tolls for Angelus
Ulan
Kikiam
Paghueat ag Pagmahae

Nabor, Belle
Haiku
Just in Time
My Short Poetry Site
I Wish To Tell You This

Nanit, John Paul
Haiku

Navarro-Endluri, Losally R.
Haiku
the canadian(a) way of life

Osorio, Ex Junior
Tunay na Kaibigan
Boracay
Anak Kang Pinagpala
Kaeowasan it Pangabuhi
Daean sa Pangabuhi
Aton Gid Ra
Sambilog Nga Puno
May Butas ang Batas

Prado, Jonah Eliza C.
Hamuok Gid

Rafael, Jannine M.
Haeakhak sa Kadueoman

Rarama, Phama Lea
Morning Breeze

Reodava, Hanie Grace I.
Ekspektasyon
Summer Breeze
Tears

Reyes, Alfresa
Luwa

Ricafuente, Joeffrey L.
Ro Pasalig

Rojo, Rohnel B.
Lata

Saldivia, Edmund
Litanya it Puderoso ag Manggaranon
Politiko
Artista
Family Planning
Eskort Serbis
Sueat

Serapio, Pepe
Waits
The End
The Death of a Dreamer
Forever Full

Tala-oc, Mark Vincent P.
Nag-abot Ro Pista

Tamayo, Arwena Nynn G.
Owa Gid Ako Malipat
Ham-an it Indi Ako Magkandidato
Kon Ikaw Magda-ug
Eleksyon Mania
My Hurried Footsteps

Tambong, Jhustine S.
Pagtikang Ko Sa Daean

Tana, James Luigi
Pagdalaw
Upa



Preface
By
Melchor F. Cichon

Two years after the publication of the 32 Best Aklanon Poets, I noticed that a number of English, Tagalog, and Aklanon poems written by Aklanons have been published in the internet. Some of these were posted in the facebook account, Bueabod, and Akeanon Ako. Other Aklanons, like Eman Baldomero, Philippe Mijares, and Pepe Serapio, Belle Nabor, Mila dela Rosa created their own websites.
From these sites, I patiently gathered and edited their poems. This is the result of that endeavor.
In this collection, one can read English, Tagalog/Filipino and Aklanon poems written by 40 Aklanon young and elder writers. Some of them are residing in the Philippines; others are working in the United States of America, Kuwait, and Canada.



Introduksyon
John E. Barrios


Pagtala ng oral para maging (pa)sulat

Malayo na ang narating ng panulaang Akeanon. Mula sa mga naitalang kaeantahaon (awiting bayan), hueobaton (sawikain), patugmahanon (bugtong) at binaeaybay (tula) ay namaybay ito sa iba’t ibang panahon at panlipunang kondisyon. Masasabing bago pa man dumating ang mga Kastila ay masigla na ang pagtutula ng mga Akeanon. Patunay halimbawa ang naitalang sinaunang tula na “Kanta ni Balinganga” na tinatayang nailipat sa pasulat (sa kahoy na amaga) noong 16th century. Ayon sa Maragtas na sinulat ni Pedro Monteclaro, si Balinganga ay isa sa mga naging anak ni Datu Bangkaya. Mula sa linguistikong kapansanan (pagiging pitla) ni Datu Bangkaya sinasabing nagmula ang wikang Akeanon. Pansinin ang unang saknong ng tula:

Hambae Inakeanon
Manat saeaysayon
Hanongod sa dato,
Nga si Bangkaya,
Ag anang asawa,
Imaw si Katorong,
Kat sanda nga daywa
Mga bataon pa. (Cichon, “Muling Paglitaw...” __ )

Sa unang dalawang taludtod pa lang ay makikita na ang marka ng konsepto ng “paghiwalay” sa wikang Ilonggo at Karay-a ng wikang Akeanon. Marahil mayroong pangangailangan ng asersyon ng identidad ang Akeanon dahil sa pekulyaridad ng kaniyang wika. Ang desisyong isalaysay at sabihing isasalaysay niya sa Inakeanon ang kuwento ng kanyang ama ay pag-aakda ng kanyang pagiging iba (other) sa Ilonggo at Karay-a, ng taga-minuro ng Irong-irong at Hamtik.

May iba pang mga awit/tulang Inakeanon na naitala si Beato de la Cruz (1958). Isa sa mga ito ay ang inaawit ng mga ati ng Panay.

GURANG TAMON SA BISYA

Bisan tamon Ati
maitum nga linahi
binata tamon dinhe
timbang kami diamante.
Diamante kamahalan
Gurang tamon sa Bisya
doble ang guinikanan'
labi pa sa Katsila!
Katsila sa Manila
padi sa Ilong-Ilong
naka buong sang agong
nakapsa sang lingganay;
lingganay pag tunog ka,
agong pag ugayong ka. (de la Cruz, 8)

Sa awit/tulang ito ng mga ati ng Panay at ng anak ni Datu Bangkaya ay naitakda ang doble-asersyong dapat gawin ng manunulat na Akeanon. Mula sa paggigiit ng pekulyaridad ng kaniyang wika ay kailangan din niyang kilalanin ang kaniyang pinagmulan. Sabayang kinikilala ng Akeanon ang kaniyang sarili base sa wikang nilikha ni Datu Bangkaya at gayundin ang kaniyang koneksyon sa mas naunang tumandok ng isla ng Panay, ang mga Ati.


Panitikang Akeanon sa panahon ng nasyunalismo at rebolusyon

Sa pagdating ng mga Amerikano sa Aklan, nagkaroon ng puwang ang pag-akda ng mga Akeanon ng kanilang identidad sa inimprentahang papel. Ang mga naunang pahayagang nilathala ng mga edukadong Akeanon ay nasa wikang Kinatsila, Ingles at Akeanon. Si Jose T. Manyas ang isa sa mga naging tagapagtatag ng pahayagang Ro Akeanon. Sa kanyang “Sa Adlaw Nga Kinamatyan Nay Doctor Jose Rizal,” na sinulat noong taong 1913, ay naimarka niya ang adhikaing Akeanon bilang adhikaing pambansa. Ang pakikiisa ng Akeanon sa ibang kumikilala kay Rizal bilang pambansang bayani ay naiakda sa pagkilala at pag-alaala ng kanyang kabayanihan.

Tungod nga rayang adlaw mong kinamatyan,
Binayaw ag tinahod ro katarungan,
Ku Pilipinas naton nga nahamut-an. (Cichon, “Muling Paglitaw...,” __ )

Sampung taon matapos niyang maisulat ang tulang ito, at kinilala ng bagong gobyernong Amerikano ang kabayanihang ginampanan ng “19 Martires ng Aklan,” sumulat rin si Manyas ng tula na dumadakila sa kabayanihan ng kanyang mga kababayan, ang “Haead Sa Adlaw Nga Kinamatyan Ku Napueo Ag Siyam.”

Sa inyong pagkamatay, kami kumilaea,
Ku paghigugma sa binugtawang banwa, (Manyas, XIX Martyrs...)

Ang mga nabanggit na tula sa itaas ay ilan lamang sa mga tulang nalathala na mapaghahanguan ng pagpapakahulugan ng Akeanon ng kanyang wika, identidad at hangaring pambansa. Ang kawalan ng pagsusumikap sa mga naunang iskolar na Aklanon na likupin ang mga tula at ilathala bilang antolohiya ay magbibigay ng kahirapan sa sinumang gustong gawan ng paglalarawan ang kasaysayang pampanitikan ng Aklan sa panahon ng Amerikano at ng mga panahon bago ang EDSA Revolution.


Ang muling paglitaw ng pasulat na Panitikang Akeanon

Ang pagkakalathala ng Ani 21 noong taong 1993 ay maituturing na isang mahalagang pangyayari sa kasaysayang pampanitikan ng Aklan. Sa unang pagkakataon ay dalawampu’t pito (27) manugbinalaybay sa Akeanon ang nabigyan ng pagkakataon na malathala ang kanilang mga tula. Sabi nga ng punong editor na si Leoncio Deriada, “[t]his is the first time ever that a collection of literary works in this otherwise obscure language has seen print” (Ani, 15). Apatnapu’t walong (48) tula ang napasama sa antolohiya at karamihan sa mga ito ay produkto ng worksyap na pinangunahan rin ng editor. Naging malaking kaibahan nito sa mga naunang mga nalathalang tula ang pagkakaroon ng batayang formalista sa pag-akda.

Magkagayunpaman, ang ilan sa mga tulang nalathala ay humango pa rin ng inspirasyon sa panitikang oral tulad na lang ng hueobaton (sawikain). Ang tulang “Tawo sa Pamanawon” ni Am Roselo halimbawa ay tinapos sa nakagawiang pangangaral.

Mas maeumo magbaktas sa mabatong daeanon
kaysa magdieinamgo it mga bituon. (Ani 21, 104)

May kakaibang hataw ng pangaral naman ang tulang “Rong Dugo ag Eana” na sinulat ni Pett R. Candido na mahigit dalawampung (20) taong nagtrabaho sa Saudi Arabia.

Ro eana hay sueo pa gid namon makaron
Maskin mabug-at pa gid ro dugo
Nagaeutaw pa gid do eana
Ag dahil sa kahin-agahan
Ginaeudhan ko pa rayang sueo gihapon. (Ani 21, 40)

Sa kabila ng kahirapang kinakaharap, ang mga Akeanon ay may tinitignan pa ring pag-asa mula sa kanilang “Bathala.” Ito ang pananambitan ng tulang “Pageaom” ni Roman A. de la Cruz.

Ngani indi mahimo nga rung kaayad-ayad
sa kalibutan hay maduea
Nga indi makabalik suno sa gintug-an
ni Bathala
Kamana kung adlaw nga mamatay sa
kahapunanon
Ag makaagom it pagbanhaw sa kaaganhon. (Ani 21, 64)

Napakapolitikal naman ang tulang “Sa Tungang Gabii” ni Monalisa Tabernilla na tumatalakay ng ‘misteryo’ ng gabi, kung saan ang pinaniniwalaang gumagala at nakagagala lamang ay yaong may mga ginagawang ‘misteryo.’

Ro gabii kadueom
apang gawarang
do mga hangaon ag paon
mangangayaw ag daeakpon. (Ani 21, 108)

Samantala, ang tulang “Bahag at Tanga” ni Nady Meren ay may pambansang aspirasyon na palayain ang lahi mula sa kolonyal na sistema. Ang paggamit ng mga salitang “bahag,” “Lapu-Lapu,” “saya,” at “kimuna” ay nag-iimbita ng mapagpalayang pagpapakahulugan.

gusto ko nga magbahag eang
pareho kay lapu-lapu (Ani 21, 90)

Sa mga ganitong aspirasyon at artikulasyon naiakda ang mga katangian ng panulaang Akeanon. Hindi man naging masigasig ang pagsusulat matapos ang pagkakalathala ng antolohiya, sinikap pa rin ng ilang manunulat na Aklanon na ipagpatuloy ang tradisyon at gawaing pagsusulat. Patunay nito ang paglabas ng ilan pang mga tulang Akeanon sa mga jornal na Bueabod, Busay at SanAg, at mga antolohiya tulad ng Patubas at Mantala na nilathala ng Pambansang Komisyon para sa Kultura at Sining. Ngunit ang higit na bumuhay sa panulaang Akeanon ay ang teknolohiyang internet kung saan ang tulang Akeanon ay nakakita ng bagong espasyo.


Ang (re)lokasyon ng (bagong) Panulaang Akeanon

Bago pa man mabasa ang mga tula sa librong ito, nabasa na ang mga ito ng mga taong alam i-akses ang website kung saan ang mga ito ay naka-post---ang www.aklanonlitarchive.com. Tulad ng mga naunang aklat na nalathala, ang Haiku, Luwa and Other Poems by Aklanons (2005) at 32 Best Aklanon Poets (2008), na parehong inedit ni Melchor Cichon, ang mga tula sa koleksyong ito ay napagpistahan na ng mga mata ng mambabasa sa internet.

Kakaiba ang dating (at pati na rin galing) ng mga tulang mababasa sa internet. Diktado ang mga ito ng limitasyon at posibilidad ng bagong teknolohiyang elektroniko. Ang dominance halimbawa ng haiku at maiikling tula ay nagpapakita lamang kung paano nagnenegosasyon ang mga manunulat na Aklanon sa dikta ng espasyo at panahon. Hindi lang sa porma makikita ang pagbabagong-anyo, sa nilalaman rin. Ang globalisadong katawan ng Aklanon---ang pagkakalat sa iba’t ibang lugar sa mundo, ay nag-akda ng panitikang nagbabalik (nostalgic) sa kinikilalang “Aklan.” Gayunpaman, ito ay hindi pa rin lumalabas sa diskurso ng wika, identidad, kultura, kasaysayan at adhikaing pambansa.

Sa tulang “Paeapak” ni Phillip Kimpo ay detalyado niyang isinalarawan ang ritwal ng “paeapak” na ginagawa tuwing Ati-atihan. Hinanap niya ang rasyunalidad nito sa pamamagitan ng pagpapadanas nito sa isang bata. At mulang ispiritwal ay nailipat niya ito sa pisikal na pang-aapi sa murang laman at isipan. Kaya nga’t naibulalas na lang ng mapanaad (mapanampalatayang) ina ang:

Bakit ka umiiyak? Diyos ko,
Si Santo Niño ‘yan! Hinatak ang bata
Palayo sa pila, kinaladkad palabas.
Sinapian ka na ba, ha? Yawà,
Yawà!

Samantala, malungkot naman ang pagbabalik-alaala ni Antero Relator ng Jawili Falls sa tulang “Remembering Jawili.” Marahil, tulad niya, na nagtatrabaho sa ibang bansa, ang “kagandahan” ng Jawili ay hindi mapipigilang manatili sa iisang lugar lamang. Kailangan nitong dumaloy at marating ang ibang baybayin.

Cold mountain stream cascading,
Through seven basins in a row.
Inching snakelike, falling, twisting,
Flowing toward some distant shore.

Pagkilala sa kapangyarihan ng wikang Akeanon ang tula ni John Barrios na “(in)akean(non)” na nalimutan nang pahalagahan ng mga Aklanon. Karaniwang nakikilala lamang ito sa pekulyaridad ng tunog na kailangan pang i-demonstreyt ng isang Aklanon sa hindi Aklanon sa nakapagpapatawang okasyon. (Partikular na karanasan ang pagpapabanggit ng “ro anwang gaeugaeog sa eugan-eugan” at “ro kaeamay gakueapot sa kaeaha”). Ngunit higit pa sa tunog ng wikang Akeanon, ito ay maaari ring gamitin para sa pambansang artikulasyon.

Sa among dila
Nakatanom
Do historya it nasyon

Maeawig. Madaeum.
Mabudlay tungkaron
Kapareho it suba

It akean
Namon.

Sa mga luwa mababasa ang katutubong galing ng mga Aklanon sa pagsambit ng matimgas nga paeanambiton. Mapaglaro sa mga salita ngunit matitinik ang mga patama. Sa mga nakatutuwang luwa ni Alfresa Reyes mapapansin ang ganitong mga katangian. Sa likuran ng mga luwang ito ay ang tradisyon ng pagpangaral at pagpapa-alala.

Goling, goling, goling
Ayaw gid anay it adwing
Hueata it may gakiriring
Basi ka mapuling

***

Nagsakay ako sa paki nga kabayo,
Halipatan ko rang kaeo;
Pag-abot ko sa Makato,
Ang ueo nagtangu-tango.

Malinaw na isinasalarawan ng maiikling tulang nasa ibaba ang kultural na praktis sa Aklan/Pilipinas at ang bagong karanasang internasyunal. Kahit na sa simpleng luwang ito ni Chary Lou Defante ay maaaring maghalo ang iyak at tawa, lungkot at ligaya, ng mambabasa.

Lupang Hinirang--
hindi madadaig ng
O Canada!

Malaki ang kaibahan nito sa mas mahaba at modernong tula ni Losally R. Navarro-Endluri na “The Canadian Way of Life” na mas malungkot at maka-indibidwal ang karanasang isinasadiskurso.

5 am.
wakes up to the buzzing of my alarm clock
grabs the remote control and turns on the weather channel.

............

8:00 am
swipes time-in card 5 minutes before eight
so that no deduction in paycheck.

............

5:00 pm
everybody hurries to log out
so as to beat the rush hour traffic.

.............

10:01pm
zzzzzzzzzz.....

Maari ring tumalakay ang luwa ng isang lasenggerong karakter sa isang baryo sa Lezo, Aklan, na karaniwan nang makikita sa tindahan na nakikipag-inuman.

Pagpatak pa lang ng hamog
Ginebra na ang minumumog
Yan si Mang Kulas, taga-Mina
At nang siya’y magkakanser sa baga
Mga kasambahay di nabulabog!

O sa mga ordinaryong empleyado at mga tsismosa’t tsismoso tulad ng dalawang luwa ni Melchor Cichon.

May natabu man sa opisina namon.
Ro mga empleyado nagbaeakas suksok ku andang bandy kard.
Pag-eaum ko may ginadalian nga trabaho,
Gali sa kanten madiretso.

***

May kilaea ako nga empleyado.
Kon sa tsimis daug pa ro Bombo Radyo.
Pero kon hanungod sa trabaho,
Mas makupad pa sa bao.

Dalawang luwa ni Mila dela Rosa ang tumalakay sa eleksyon at gawain ng mga politiko. Ang mga tulang “Ro Daean” at “Sige, Bakasa” ay parehong kumakausap sa mga politiko na nagsusuot ng maskara tuwing eleksyon para makuha ang boto ng mga tao ngunit pagkatapos ng eleksyon ay madali ring magbago.

“Ro Daean”

Sa pinakamaeayo nga baryo
Pilit adtunan it mga kandidato
Kon makapungko ngani sa pwesto
Halipatan eon ro daean paadto idto.

*********

“Sige, Bakasa”

Sige, bakasang linamano
Indi eang kunta pagkibuean, mga paead ninyo
Sa eleksyon kon magdaog kamo
Gamita inyong alima sa pagsapnay sa isigkatawo.

Sa isang banda, may sagot dito ang tulang “Ham-an it Indi Ako Magkandidato” ni Nynn Arwena Tamayo.

Hambae mo magkandidato man ako
Agod makabulig sa tawo
Apang sabat ko kimo
Ham-an magpapulitiko pa gid ako
Kon pagbulig man lang ro motibo?

Nakakatuwang nakakalungkot naman ang realidad na isinasalarawan ng tula ni Emci dela Rosa na “Harun si Batman” hindi lang dahil gumamit siya ng pangalan ng sikat na karakter sa komiks at pelikula ngunit dahil sa kultural na praktis ng pagbibigay-pangalan ng mga Pilipino. Ang realidad ng kahirapan sa Tayhawan ay pinagsumikapang tabunan ng pag-akda ng katatawanan.

harun si batman!
paeangop sa tindahan,
nagbakae it sumsuman,
para sa ana nga mga tawohan.
pag-uli na, maeapit sa may Crossing Tayhawan,
anang hapan-uhan si Aman,
nagapanumpu-ayan.
humambae si batman,
Aman ham-an nagapanumpu-ayan?
sumabat si Aman,
ro among taeagbasan,
hay mahawan-hawan.

Sa mga haiku ni Edna Laurente Faral mababasa ang galing sa pagpili ng mga salita at pagtanghal ng ironiya. Sa unang haiku sa ibaba halimbawa mapapansin ang pagsasama ng malaki (eugta) at maliit (taeagbasan) na elemento na umakda ng tensyon sa tula; gayundin ng magkabilaang pagka-mayroon at pagka-wala. Sa ikalawang haiku ay pinaglaban din ang (laki ng) mesa at ang (liit ng) pinggan. Naidagdag pa ang tensyon para maiakda ang ekonomikong kondisyon sa paglalagay ng asin.

bugana ro ani
sa eugta ni tatay -
nagnabaw do taeagbasan

***

a neighbor's table -
a plate of rice and grains of salt
for dinner

Parehong artikulasyon ng kahirapan sa ironikal na sitwasyon din ang inakda ng luwa ni Jose Ronald Inguillo:

Owa’t sueod ro amon nga kaldero
Si tatay idto sa kanto
Gapueopanigarilyo
Mintras gahigop it generoso

Ang kahirapan bilang tema sa mga tulang Akeanon ay masasabing may pagka-dominante. Sa mga tulang naglalahad ng dinaranas na hirap ng mga magsasaka at mangingisda, ng hirap ng buhay sa baryo at pang-aabuso ng mga politiko at negosyante sa bayan, ng paglisan ng mga Akeanon para magtrabaho sa ibang bansa, ang “kahirapan ng buhay” kahit na ituturing na cliche ay palagi pa ring sumusulpot sa mga tula. Sobrang lalim ng pagkakaugat nito na kahit sa tulang “Pangabay” ni June Mijares ay hindi na malulunasan.

Sa pamatyagan mo
Matubos ayhan it init ku atong kasingkasing
Ro ganipis ta nga tina-i
Bangod sa kagutom
It atong kapobrehon?

Nakasandig sa pagtitiis ang ilang solusyong iminumungkahi ng mga tula sa pagharap sa kahirapan. Sa tula ni Antero Relator na “Si Manang sa Abrod” naging salbasyon ng mga Akeanong nagtatrabaho sa ibang lugar ang pananampalataya sa Diyos para punan ang pangangailangan ng mga naiwan sa Aklan.

Bag-o ka matumba sa imong banig,
Gaeuhod ka anay ag magpangadi.
Pangayo mo Kana nga dugangan ring kusog,
Agod di magsunggod ro mga gasalig.

Dakila naman ang mga nakakapag-isip ng solusyon sa problemang kinakaharap kahit na ito ay nangangahulugang paghihingi ng awa ng iba. Sa tulang “Lata” ni Rohnel Rojo nagkaroon ng ibang perspektiba ang pamamalimos sa plasa.

Gaagto ako makara sa plasa
Bitbit ro daywang ka mabahoe nga lata
Kung buot indi eon kamo mangawa
Sang painu-ino, gahandum malang nga makakwarta.

Ito ring klaseng pananaw sa buhay ang gumigiya sa tula ni Alexander de Juan na isinulat matapos salantain ng Bagyong Frank ang buong bayan ng Kalibo noong Hunyo 2008.

Nene, di eon dapat kita mahadlok magkatueog sa kadueom.
Nagsubeak eon ro ugsad, ro bilog nga buean,
ag maskin ginadueman gihapon kita
it sangkiring habilin nga eutay ag tapo-tapo,
ag wa gihapo’t iwag ro ibang kasimaryo,
mataeupangdan ta man lang
ro kaayad-ayad it kahayag ku buean
sa tunga it kaduemanan.


Ang katimgas ng dila bilang asersyon

Sa mga isinadiskursong tema ng kahirapan, pangingibang-bayan at kinakaharap na araw-araw na realidad ng isang manunulat na Akeanon, hindi pa rin naihihiwalay ang kanyang sarili sa kanyang wika, kultura at identidad. Ang koleksyon ng mga tulang ito na nabuo sa ambag ng labingpitong (17) manunulat na Aklanon na nakakalat sa iba’t ibang panig ng bansa at mundo ay isang pagpapatunay na mayroong maaaring balikan at muling bubuuing kultura at kasaysayan. Ang pagkakatanim sa isipan ng mga imahen tulad ng ati sa ati-atihan, ang Jawili Falls, Bagyong Frank, eleksyon, at kahit na ang pinakaordinaryong gawain tulad ng pag-inom sa isang baryo ay kakikitaan pa rin ng mga kahulugan. Sabayan ang mga itong inaakda sa iba pang gawain tulad ng pagmartsa sa kalye sa Manila, pagpasok sa trabaho sa Canada, o pagluhod sa sahig ng pinagtatrabahuhang bahay sa ibang bansa. Lahat ng ito ay nililikha at inaakda bilang mga tula---mga tula ng pag-asa at paglaya. Higit sa ano pa man, ang mga ito ang naibibigay-kahulugan sa bagong koleksyon ng mga tula ng Aklanon.

Ang mga tula ng Aklanon ay masasabi ring asersyon ng lahi na lumitaw mula sa kapansanan ng dila ni Datu Bangkaya, inawit ng kanyang anak na si Balinganga, sinabayan ng tunog ng tambol ng mga Ati, itinanghal ng mga edukado noong panahon ng Amerikano, minusikahan ng mga estudyante noong panahon pagkatapos ng Martial Law, at ngayon ay nagkakaroon na ng iba’t ibang himig at naiaakda sa iba’t ibang panig ng mundo.

Angkop lamang ang pamagat ng koleksyon na Matimgas nga Paeanublion dahil ito ay kumikilala sa pamana ng mga naunang manunulat at manugbinalaybay na Aklanon. Kayat mahalagang balikan at kilalanin ang mga sinulat nina Balinganga, Jose Manyas, Ananias Mariano, Pedro Tordecilla, at iba pang manugbinalaybay na Aklanon.

Sa dila naobra ro identidad naton, sa dila man naton pagapadayunon ro mga inumpisahang paeanublion.



Mga Sinangguni

Ani 21. Volume VII, No. 2. Deriada, Leoncio P. Et. al. (ed.) Manila: Cultural Center of the Philippines. 1993.
Cichon, Melchor. “Muling Paglitaw ng Literatura sa Aklan,” Bigkas Binalaybay: Kritisismo at Antolohiya. Barrios, John et.al. (eds.). Iloilo City: Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining at UPV Sentro ng Wikang Filipino. 2008. Makikita rin sa www.bueabodalc.blogspot.com .
_____________. (ed.) Haiku, Luwa and Other Poems by Aklanons. 2005.
_____________. 32 Best Aklanon Poets. 2008.
Dela Cruz, Beato. Contributions of the Aklan Mind to Philippine Literature. Rizal: Kalantiaw Press. 1958.
Deriada, Leoncio P. Patubas: An Anthology of West Visayan Poetry: 1986-1994. Manila: Cultural Center of the
Philippines. 1995.
_______________. Mantala: An Anthology of West Visayan Literature. Iloilo: National Commission for Culture
and the Arts. 2000.
Manyas, Jose T. “Sa Adlaw Nga Kinamatyan Nay Doctor Jose Rizal.” Tula na nasa Ika XXVI nga Kaadlawan ku XIX Martires. Souvenir program. Kalibo, Aklan. Marzo 21-23, 1923. Nasa Bartlett Collection, UP Diliman Library, Quezon City. Philippines.
Mariano, Ananias. “HAEAD SA TINUBUANG BANWA” Banhaw. Noviembre 23, 1929. p. 5. Nasa Bartlett Collection, UP Diliman Library, Quezon City. Philippines.
Monteclaro, Pedro. Maragtas. Iloilo: El Tiempo Press. 1907.
Tordecillas, Pedro. “Ro Tinalikdan.” Banhaw. Diciembre 21, 1929. Nasa Bartlett Collection, UP Diliman Library, Quezon City. Philippines.



ANGELO ANCHETA

Lupang Hinirang

Sumabog, kumalat, nagpira-piraso
Gunita, pangarap, prinsipyo
Ibinaon sa lupa ng paglimot
Subalit may tainga ang lupa

At lumipad ang balita
Ng kasakimang lutang na lutang
Pilit ibinabalot ng kinang
Bulaklaking salita, mapormang alindog
Makapal pa sa semento, makunat na goma

Huwag na huwag kakaligtaan
Ang himig ng pinagmulan
Taglay na kapangyarihan
Hiram lang sa lupang dinuguan
(ambag na tula para sa DUGUANG LUPA chapbook ng Kilometer64 Poetry Collective ukol sa Ampatuan Massacre)

Banda Ni Tara

Mahiwaga ang may likha
May-akda ng panahon
Isiping itinalaga kasabay
sa pagbabalik-tahanan ni Cory at ni Jackson

Sinong mag-aakalang espesyal
araw ng iyong kapanganakan
matapos ang makulay, makabuluhang
dalawamput tatlong paglalakbay?

Nag-iwan ka ng tatak sa musika at kultura
Mga nilalang sa kalsada ng Ayala
Nangulila sa iyong pagkanta, pag-aruga
Natatanging alagad, saksi ng likas-kagandahan
Nag-iwan ng bakas, larawan ng alaala

Naglakad kang isang encyclopedia, sandigan
Ng nawawalan ng pag-asa
Kakaibang taglay mong tapang at lakas
Sinong mag-aakalang mapaghihiwalay
Ng iyong isip ang metal na kaaway?
Humimlay sa iyong kapayapaan

Tunay kang biyaya sa lupa
Ginulat mo ang mga tulad kong
Bumabaybay sa iyong dinadaanan
Anong kapangyarihan mayroon ka?
May isang lasing ang naglakas-loob
Makipagbuno sa iyong lakas, busilak
Liwanag sa madilim na pag-diriwang

Tulog na, Tara.
May bagong banda.
Bago na ang umaga.

(inilathala sa isang souvenir program para kay Antonia Marina "TARA" Sanlices)



Tamis-Saklap
(alay sa isang Makata ng Bayan)

Hindi ko na nasukat ang mga dipa
Ng pagitan natin habang binabagtas
Namin ang landas na tinahak mo na
Na may mga bubog, tinik, batong
Sinadya mong dumikit sa talampakan
Na nagsasabing ganito ang kalakaran
Walang halaga kung ano ang tatak
Ng sapatos mong goma o sinelas
Dahil kailangan talagang umukit
Sa kalamnan ang alaala at lasa
Ng mapaghamong lipunan. ang bayan
Na hindi nauubusan ng naghaharing uri
Ng kasakiman, ng kawalang-hiyaan.
Isang nakapagtatakang kaganapan
Sa sobrang pag-aalala sa magsasaka
Sa asyenda at asukarera ang siya pang
Naging mitsa ng buhay ng nakikibaka.
Masaklap ang katotohanan
Sinasaid pa rin ang kaban.




Flash Flood

a frog foregoes
tonight's concert –
a flash flood

FISH MEAL*

Father made sure the fishes
enjoyed the explosives to death
which we then sold in the pavement
garnished with a sprinkling of road dusts.
We dyed white the gills of
mackerels and milkfish
to attract more buyers.
We soaked in salt the rest
and disabled with ice the anchovies
We peddled them all day long
but no customer came to buy
so my mother and I decided
to go home,with heavy feet.
It is best, she said, to cook
the silver-finned Bankulis
that was earlier feasted on by flies
Tonight it will be on the table
to be served hot with a bowl of soup.
That will be enough to fill our aching stomachs.

* an interpretation of "ISDA" by Kristian S. Cordero




RELATOR ANTERO

Reflection

Strolling one winter's day on 9th Avenue,
With it's named brand boutiques all in a row.
Matching the express rhythm of the city,
Window shopping for trinkets with my vanity.

Bone numbing cold gust shocked my system.
Old Man Winter's hand lies heavy with the wind.
Struggling to secure the woolen coat around my neck,
From my visual periphery, I spied a man looking bleak.

Wrinkled face stranger staring back at me.
Blood shoot eyes and pained smile, I could see.
His familiar demeanor was so unnerving.
I smiled back at him to put up my defense.

Gray streak sprinkled around his black mane,
All rumpled up by the howling wind.
His friendly face was somewhat worn out,
Perhaps by the many miles and years of doubt.

His exhausted look was very catching.
I felt my whole life's energy draining.
I tried to cut the visual connection,
But the pull of his gaze was very strong.

In my mind's eye I recognized his face.
I knew him long ago from another time and place.
He was so much younger then and full of dreams,
But time has robbed him of his youth and innocence.

A lifetime of struggles has taken its toll.
Seems life has passed him by like a fading call,
Of a crowing rooster at dusk, perched on a tree.
I realized the man I'm facing is only me.


Si Manang Sa Abrod

Bisan si-in ka ihaboy ku pangabuhi ngara,
Ag ro mga nagkaeatabu hay indi matakuran;
Kon ring tuhod eon hay podpod it linuhod,
Antos ka pa gihapon ay sabak ro kalibutan.


Ginahingabut mo ro oras sa pagtrabaho,
Ay owa ka it masaligan, bisan sangkatawo;
Nagabuktot eon kunta ro imong likod,
Bali wala man ra ay abo nga magutom.

Pagkatapos it adlaw nga owa mo hakita,
Abot ka sa baeay nga owa it sueod.
Naduea ring gana sa pag-ihapon.
Ro bug-at king mata, di mo masukoean.

Bag-o ka matumba sa imong banig,
Gaeuhod ka anay ag magpangadi.
Pangayo mo Kana nga dugangan ring kusog,
Agod di magsunggod ro mga gasalig.

Enlightenment

As I trudge in the muck of opportunities
Slowly dwindling this life's possibilities
Fighting so very hard just to get along
Exhausting the spirit, corrupting the song.

Looking for that elusive idea
Searching for my mythic Nirvana
Dreaming about the long lost Eden
The lightning bolt of enlightenment.

Two and a half scores seem a long measure
Incessantly working to unravel the treasure
It appears the knot keeps tightening more
The stronger I push, the harder I pull.

In the scheme of things maybe it is not important
But I do believe everyone shall count
Perhaps after all is said and done
We all get connected and we'll find......The One.


Hill Crest Mountain

Orienting my bearings, I surveyed the landscape.
Examining my direction to this path of madness.
Weighing myself down with shinny trinkets,
That I picked along the way to the top of Hill Crest.

The beginning of the trek was full of wonder.
So many possible ways for excellent adventures.
All laid out helter skelter over the horizon,
Diverging at the summit of Hill Crest Mountain.

Festive atmosphere sent off the pilgrimage.
Families, friends and strangers in the crowd.
Everyone jockeying for a vantage position,
On the road to Hill Crest Mountain.

Most paths looked benign while others rocky.
I picked the scenic route that's a little craggy.
Many times I stumbled and lost my direction,
On the way to the top of Hill Crest Mountain.

Bruises and scratches were quick to heal.
Using herbal medicine along the trail.
But the psychic wounds have no prescriptions,
In the drugstores of Hill Crest Mountain.

Now that I've reached the halfway mark of this hike.
I look back to examine this road with delight.
Though windy and bumpy this difficult trip may seem,
The trails are full of life on Hill Crest Mountain.

As I look ahead to the rest of this jaunt.
Keeping of scores is not very important.
Opportunity galore and the great misfortunes,
Are all one and the same on Hill Crest Mountain.


Remembering Jawili

Cold mountain stream cascading,
Through seven basins in a row.
Inching snakelike, falling, twisting,
Flowing toward some distant shore.

Quaint cottages dots the landscape.
Helter skelter, to and fro.
Drunken men in every corner,
No reason, no place to go.

Canines barking in the distance,
Howling their primal songs.
Bitches in heat pulling trains.
Mongrels fighting for attention.

Breaking bread with laughter and spirit,
Sharing bittersweet dark chocolate.
Forty seven is not so late,
Or any age for that matter.

Broken corrals at my feet,
Empty Marlboro pack on the shore,
I must leave Jawili, my paradise,
Hoping to be coming back for more.



Freedom

Freedom....
In the fall of our seasons
We bare our souls.



JOI BARRIOS
Litanya ng Paghahanap
(Para sa mga magulang nina Jonas, Karen at Sherlyn at sa mga pamilya nina Luisa at Nilo ng Panay)

Hinahanap ko
Siyang nawawala.

Pinagtatagpi ang mga ebidensiya,
Pinagdudugtong ang mga salaysay,
Idinudulog sa hukuman.

Hinahanap ko
Siyang nawawala.

Iwinawaksi ang masamang panaginip:
Ang maliit, madilim na silid,
Ang pagpapahirap at panaghoy
Ang karsel na walang pangalan at lunan.

Hinahanap ko
Siyang nawawala.

Kahit di malaman ang simula’t hantungan
ng paglalayag.
Makipagtawaran kaya sa kapalaran?
Ibalik ninyo ang bugbog, laspag na katawan,
Mapaghihilom ang bawat sugat.
Isauli ninyo ang baliw ang isipan
Mapanunumbalik ang katinuan.
Ibigay ninyo sa akin ang pira-pirasong buto,
Ang gula-gulanit na laman,
At kahit pa, kahit pa,
ang bangkay na di na makilala.

At tatanggapin ng aking puso,
Siyang nawawala
Siyang hinahanap
Siyang minamahal.

Ngunit huwag,
Huwag akalaing ako’y nakikiusap,
Nagmamakaawa, o naninikluhod.
Ang dapat isakdal
Ay silang sa kanya’y dumukot,
Silang nilalaro ang batas sa kanilang palad,
Silang utak ng pandarahas.

Sa amin ay humarap!
Humarap at magbayad!

Hinahanap ko
Siyang nawawala,
Pagkat ako ay ina,
ako ay anak, ako ay asawa,
ako ay kapatid; ako ay kasama.
Ako'y nagmamahal
kaya't kumakapit
sa kaynipis na hibla
ng nagdudugtong sa aming pag-asa.

Sa dibdib ay batid:
Siyang nawawala
Ay naghahanap ng katarungan.

Katarungan!

Pag-eugos

[Tula ni Joi Barrios ("Gahasa"), salin sa Aklanon ni Alexander de Juan)

Ipaguwa ro mga ebidensya.

Eksibit Numero Uno:
Siyaw, baril, o anumang armas,
pamatuod it pagpahog.

Eksibit Numero Dos:
Panty nga may mansta,
pamatuod nga virgin pa ro daeaga.

Eksibit Numero Tres:
Sertipikasyon it doktor, pamatuod nga:
a. pilit,
b. b. said,
c. ro pagsueod it ana ku eaki.

Eksibit Numero Kwatro:
Sertipikasyon it mayad nga pamatasan,
pamatuod nga bukon it puta.

Daeha sa korte ro rapist,
daeha sa korte ro gin-reyp,
umpisahan ro pagreyp.

Ro Pagkababayi Hay Pagpangabuhi Sa Panahon It Gera
(Gin-Inakeanon ni Melchor F. Cichon)

ro pagkababayi hay
pagpangabuhi
sa pahaon it gera.
kaibahan ko sa pagbahoe ro pagduda
indi ko masiguro rang hin-aga
nga pirmeng nakakandado
sa mga eaki kang kabuhi:
tatay, igmanghud,
asawa, unga.
ginakuebaan ko rang pag-isaeahanon.

sa pagkananay,
kaatubang ko hay kakueangan
bangod mapintas ro gera
bukon eang
sa pagligid it mga ueo
sa pagtapas it espada
kundi sa amat-amat nga pagkaubos
it pagkaon sa lamesa.
ay, paalin dunganon ro pagpapasuso it eabsag
samtang naga-usoy it pampatimo
para sa panganay?

owa’t oras
nga owa’t kataeagman
sa mesmo natong baeay;
ro pagsabat ag pag-eapas
hay pagkangay it pagsakit.
sa karsada,
ro pagpanaw kon gabii
hay pagkangay sa kasamaran.

sa katibyugan ko
ro pagsukoe sa pag-api
hay pagbuead sa mas grabe pa nga kapintasan.
mabuhay ko nga gintun-an
ro puno ag utbong
it gera.
sa ulihi hasayran ko
nga ro pagkababayi
hay owa’t katapusan nga pag-inaway
agod mabuhi ag agod maghilway.


MARK VINCENT P. TALA-OC

Nag-abot Ro Pista

Nag-abot eon man do pista.
May binayle sa plasa.
Maski mauean, maagto ro tanan
Ay macha-cha, mabogi.

ROHNEL B. ROJO
Lata
Gaagto ako makara sa plasa
Bitbit ro daywang ka mabahoe nga lata
Kung buot indi eon kamo mangawa
Sang painu-ino, gahandum malang nga makakwarta.

ERNAN BALDOMERO

Damgo

Buksi abi
ro kada pwertahan
ku imong dughan
ag ako hay pasudlon
maskin sang adlaw
eang.

Abi sugti ako
nga magpamintana
sa imong bintana
ag maghiyum-hiyum sa mga
daeaora
agod bisan bugtaw
eon ako
maipabugae ko man
nga
nagkaibahan kita.

Si Nene
Sauta abi Nene ro akong ginakanta
Maskin medyo libag ro akon nga gitara
Kon amat man lang ra nga ako ginadunggo
It akong pagmahae sa musika
Agod ipabutyag ro akong paghigugma.

Indi ka magdumdom nga ginahampangan ka
Owa ako’t interes nga patangison ka
Nagaayo man lang ako it sangkiri nga panahon
Nga kantahon ko ra ang baeatyagon.

Seryoso ako nga ginakanta ra
Ro binaeaybay it matuod nga paghigugma
Maskin madali eang Ne, sauti ako
Taw-i ako’t tsansa nga mangin malipayon.


Engkanto
Ginatawag ako it akong anino
nagtaeang gali ako
sa pagsinunod kimo
maskin siin ako masuhot
agod indi ka maduea
sa akong panan-awan.

Bisan magpamisok,
akon nga ginapunggan
o maglingot maskin siin man.
Malisod eon basi baea
basta ka eang mangindueaan.

Ugaling sa kabuhay ko
nga pag-linagas kimo,
owa mo gid ako ginlinguta
dayon ka’t gintawag ka it iba
basta eang nanginduean ka.

Torpe
Maeapit man lang ri ing distansya
sa akong mga alima agod akong abuton
ugaling matsa maeayo ka sa akong
paminsaron.

Kabug-at magbuka ro akong baba
agod kunta maghambae it bisaea
basta eang makalingot ka it uman
iya sa akong nahamtangan.

Nahangawa gid-a ngani ako
nga sa kada lingot mo
nagasinaot ro mga anghel
ag nagbinaeaybay ro mga santo.

samtang ako, matsa nakakita it mueto,
na-possess sa pagtinan-aw kimo.

Ham-an gid abi
nga ikaw akon nga pagtinan-awon
Hara lang ay, gapinakalisud ako
sa kong kaugalingon
Promise, di eon ako magtan-aw…

Pre, si Crush mo ho,
nagatan-aw kimo!

JOHN BARRIOS

Beethoven Sa Plasa It Kalibo


Hambae ni Beethoven sugo imaw
it Ginoo. Nagkanta si Charice
ag nagtabu ro eugta ag eangit
suno kay Celine Dion
(Do mga anghel hay mingko nabalian
it mga pakpak it pilang minuto)
Ro musika hay umpisa-wakas-
umpisa. Owa’t sukat owa’t tugma.
Matematika it idea.
Ginbaeay ro plasa para mangin krus.
Ro tunga ag punta paagtao sa pwerta
It simbahan. Dayawon ro meyor
nga nagpatakod it mga ispeker sa plasa
bangod sangka hapon nga ro kaeangitan
nagtimpla it pineapple orange
ag gin-una it patukar do
“Ode to Joy”---si Beethoven
halin sa eangit---krus
nga humapa sa tunga it plasa.
Setyembre 24, 2008


(in)akean(on)

“ro anwang gaeugaeog
sa eugan-eugan.”

Sa bisaea nga owa maintindihan
Abu nga lugar do nagkapangaean
Ro “kapid” nangin “capiz”
Ro “sanglibo” nangin “calivo”
Ro “akean” nangin “aclan”

Por dios por santo amigo
Ro dila hay buko’t kutsilyo
Mahaba
Mataliwis
Makapatay
It paino-ino.

“ro kaeamay gakueapot
sa kaeaha.

ro pagpangaean kamon, ninyo
hay owa natau nga pribelihiyo
sa pareho ninyo
maputi
mataas
may dahi
Pareho it santo
Bisan basbasan pa
It inyong ginoo

Sa among dila
Nakatanom
Do historya it nasyon

Maeawig. Madaeum.
Mabudlay tungkaron
Kapareho it suba

It akean
Namon.


(r)ebolusyon(aryo)

i. tagtanum

“ano ro sitwasyon it filipinas bag-o ro Katsila?”
“____________________________________.”
“ano ro sitwasyon it filipinas kat iya ro Katsila?”
“____________________________________.”
“ano ro sitwasyon it filipinas kon owa ro Katsila?”
“____________________________________.”

hasabat mo ro mga pangutana
boea eon ro piring sa ing mata
haron si Ka(laya)an tueoka
saot kaibahan kana

kilaeaha sanda, buksi ing mata
lamanuha sanda, tapik sa ing abaga
haksa sanda, ro bandera tueoka
ro adlaw gahueat, o, pag-asa
ii. ro binhi

sa sangka maisot nga isla
maeapad ro eawod
(bukon ka it kumporme
nga europon do perlas
kon bukon it halin
sa madaeum)
gani ro imong panueok
umabot sa australya
(mas mabahoe kuno
ro perlas nanda igto)
sa imong pangamigo
nakilaea mo ako
kitang daywa nangin
mga adbenturero.


iii. ro mga sapat-sapat

preparen. afunte. fuego.
ro eupok sa bagumbayan
ro nagpauli kinyo sa Tondo
igto ninyo nakilaea ro manghud
it Supremo.
sa tagay it tuba
sumsuman nga isda
hinilong nga istorya
ro (r)ebolusyon naporma
kontra Katsila
kontra pari
kontra relihiyon
kontra bida
bida eamang ro indi mapatay
sa owa’t pueos nga istorya.


iv. tag-ani

bayi ro rason it pagkadiskubre
it organisasyon it mga prayle
bayi ra daeunggan
it kumpesyunaryo
ro bagting it lingganay
tsismis sa baryo
ginsugo ka it supremo
nga magpukaw it gakatueog
nga mga Bisayano

sa paglaslas nanda it alima
gamit andang dugo sa pirma
pag-inom ag pagsinggit it viva
imo sandang napapati sa istorya
nga
ikaw
may
anting
anting
INDI KA MADUTLAN IT BALA!
(idugang pa ro gaeupad nga kabayo
ag pagsanlag it mais sa panyo)

sanglibo ro nagpati kimo
(kaparehong numero it nagpabunyag
kay pari Alva para mangin Kristyano!)
sanglibo sanda nga nagmartsa
para agawon ro banwa
sa pagdumaea it mga Katsila!

v. ihapon

bugae ro kanda nagpatumba
ro bala indi mag-eapos
sa tagipusuon nga mahumok

“donde esta tan juan azarraga?”
pangutana nga sinabat it guwardiya
dayon paeupok it mauser na
tumalbog ro bala sa ing dughan
ngani nagsinggitan ro tanan
ro iba hay nagsaeautan
tawo mo sa karsada nag-ati-atihan
“aumenta mas, aumenta mas!”
ro imo pa nga pag-ayat
pero suno sa istorya
ginsup-an nanda’t bugas do bala
ro imong anting-anting wa umobra
nabuhuan ing ueo, o dughan baea

ag dikara natapos
ay Hen. del Castillo nga historya.




ROBELYN LASAM ISTURIS

Haiku

summer breeze---
the silent mountain listens
to the bamboo’s whistle

***

midday---
an old man broadcasts rice seeds
in someone’s ricefield

***
dew drops
glistening on the grass
my father smiles a lot

***
Ro mga buaya
Kon eleksiyon eang makita sanda
Pareho it buean
Nga nagapupanago kon may gaeom


Grasa Nakabaluktot
Sa kartong binabanig…
Panaghoy nya’y,
‘Di mo ba naririnig?
O sadyang gusto mo lang,
Itikom ang ‘yong bibig?



Sin-o Baea Ra?

Sin-o baea ra?
Gutok ro eambong
Manami man guihapon
Para sa unga nga ‘wa’t pambakae bisan
Tigmamiso nga dilimon


PHILLIP KIMPO, JR.

Talà

Nahiwagaan siya.

Itinanong niya tuloy sa kaniyang guro
kung bakit sa matataas na lugar
itinatayo ang mga obserbatoryo.

“Light pollution” daw.

“Nilulunod
ng labis na mga ilaw ng lungsod
ang liwanag ng mga talà.”

Lalo siyang nahiwagaan.

Pagkatapos ng klase sa umaga
at isang buong hapon ng halikwat-basura,
inakyat niya ang pinakamatayog na bundok
ng mga plastik, lata, karton, burak
at iba pang kalabisan ng lungsod.

Umupo siya sa tuktok
at doon ay pinagmasdan
ang mga talà.

Nimbus

A drizzle is a whisper,
an undulating shower
a lullaby, a lashing
storm, a coveted
scolding. The cold
is the warmth
that fills the cold
void
of my mother’s embrace.


Paeapak

Hapô sa maghapong
Sadsad sa mga siksik
Na kalye ng Kalibo,
Tinungo ng mag-ina
Ang katedral. Kumunoy
Para sa bata ang lugar:

Nilalamon, iniipit
Ng basang sahig
At malalaking putikang paa
Ang bawat munting yapak;
Nilulubog, sinasakal
Ng malalapad, matatangkad,
At mga pawisang katawan
Ang bawat hinahabol na hininga.

Kinaladkad siya ng ina
Sa pila ng makukulay na t-shirt
At mga mukhang may bakas pa
Ng abo at pintura. Pumila ka
Para gumaling ang hika, anas ng ina
Na lumisan upang makiluhod
Sa bangkô kasama ang ibang deboto.
Nakipagtitigan ang bata sa likod ng isang t-shirt,
Sa mga salitang Viva kay Señor Sto. Niño!,
Sa mga kupas na mata ng batang Hesus—Hinga,
Hingang malalim—Nasulasok siya
Sa malakas na amoy ng alat
At beer—Hinga, hingang malalim,
Hingal—Naglaho ang mga salita at mata
At tumambad sa kaniya ang nakaambang
Pigurin ng Sto. Niño, pawisan
Sa kuyom na kamao ng isang manong;
Mabigat ang paglapag ng pigurin
Sa kaniyang ulo, matalim ang pagdiin
Sa mga buto ng balikat at dibdib;
Dumaragan ang mga yabag
Ng naglalakbay na Sto. Niño—Hinga, hingal,
Hingasing—Mas naramdaman niya
Ang pasma sa paa, bagahe sa baga, at sa
Gitna ng mga gitlang gitling ng hininga,
Tinawag niya ang ina. Tumulo ang luha.

Humangos ang ina mula
Sa pagdarasal, salubong ang mga kilay.
Bakit ka umiiyak? Diyos ko,
Si Santo Niño ‘yan! Hinatak ang bata
Palayo sa pila, kinaladkad palabas.
Sinapian ka na ba, ha? Yawà,
Yawà!


JAMES LUIGI T. TANA
Pagdalaw
“It feels like years since it’s been here.”
--Here comes the sun, the Beatles
May mga pagdalaw na walang paglisan:
Ang tahimik na labi sa tasa ng kapeng
Iyong ininuman sa pinakahuli mong pagbisita,

Ang biglaang pagpasok ng Mayo dala ang unang hiwa
Ng paghihiwalay na nagpamanhid sa ‘king kamalayan,

Ang ginaw ng unang ulan sa taong ito
Na bumalabal sa aking bawat magdamag,

Ang simoy na dala ng hanging pinagbuksan
Ko ng bintana’y sa pinto pa rin tumuloy.

Kailanma’y hindi ko pagsasarhan ang tampo
Ng kahapong nangangamusta sa kasalukuyan.

Pagkat ang lahat ng ito’y wala nang paglisan
Kahit pa muling dumalaw ang iyong yakap.


Upa


“I don't want your rent, I want
a radiance of attention.”
--Rent, Jane Cooper

Laging may iniiwang
Puwang
Ang iyong paglisan:


Sa mahabang
Pasilyong
Di ko na magawang lakaran,


Sa madilim na
Kwartong
Iyong pinagpipintahan,


Sa masaganang
Hapag-kainang
Ningas lamang ng kandila ang may buhay,


Sa
Upuan
Na tanging hangin ang yumayapos,


At sa
Kamang
Lagi kong hinahaplos.


Ang mga iniwan mong
Puwang
Sa iyong pagbabalik ay di mo na maaaring


Upahan.


ROMMEL J. CONSTANTINO

Bliss

Tonight the moon cradles me in her bosom,
Singing me a lullaby of the soothing wind,
Calming this fury inside
Longing for your lips
To touch this silky skin.
I am reminded by the sweet echoes of the waves
As you thrust and wave your very soul inside me.
And when the words of our tongues meet,
Uttering love that shatters worldly philosophies
We climaxed to higher bliss.
And this fury inside me would not sleep
Even the moon could not calm it.
Oh, I need to go down, down where I reach a greater bliss.


CHARY LOU NAVARRO DEFANTE

Lupang Hinirang

Lupang Hinirang—
hindi madadaig ng
O Canada!


Limericks

Si Black Jack
Hilig ay humalakhak
Nang magising isang umaga
Labi’t baba’y namamaga
Kayat buong baryo’y pumalakpak!

***

Si Lolo Pidong
Idol si Miss Osang
Sine nito’y pinipilahan
Kahit pa ito’y nasa kabilang bayan
Ayun, nirayuma, ahay…kawawang nilalang!

Si Nonoy Timbo
Bunsong anak ni Mang Ambo
Super-duper likot
Lahat kinukulikot
Kaya’t di nakapagtataka kung ito’y malumpo!

***

Si Miss Malou
Gabi-gabi sa disco
Umulan ma’t bumagyo,
Full moon man o half moon
Indak dito, indak doon
Nagkapulmonya kaya’t sumuko!

***

Si Biyudong Tasyo
Gurang na ngunit feeling macho
Pormado araw-araw
Minsan kay Maui, umakyat ng ligaw
Nahulog sa hagdan, hindi na nakabangon!

***

Pagpatak pa lang ng hamog
Ginebra na ang minumumog
Yan si Mang Kulas, taga-Mina
At nang siya’y magkakanser sa baga
Mga kasambahay di nabulabog!

***

Si Gurang Ambo
Ang super lolo na suplado
Mga kasambahay kahit na mga kapitbahay
Palaging minumura’t inaaway
Nang matipok, sa lamay at libing walang dumalo!

***

Si Miguelito
Lagi na lang nalilito
Kanyang mga gawain
Di alam kung anong uunahin
Kaya’t di na nito makuha pang maligo!



ALEXANDER DE JUAN

Tatlong Text-Tula Parte sa Bagyo ag Baha

(1)

Nene, di eon dapat kita mahadlok magkatueog sa kadueom.
Nagsubeak eon ro ugsad, ro bilog nga buean,
ag maskin ginadueman gihapon kita
it sangkiring habilin nga eutay ag tapo-tapo,
ag wa gihapo’t iwag ro ibang kasimaryo,
mataeupangdan ta man lang
ro kaayad-ayad it kahayag ku buean
sa tunga it kaduemanan.

(2)

Toto, pwede eon kita magkatueog it hamuok
bangud nakaeampuwas eon gid man kita sa bagyo ag baha,
pagkatapos nga makatagumpaaw.
Pagbugtaw ta, hiyom-hiyoman it kaea-kaea ku adlaw
ro eanas nga pinatambok it eutay
kon siin gaamat-amat it tubo
ro bag-ong tanom nga binhi it paeay.

(3)

Inday, gaamat-amat eon ro adlaw sa anang pagsipeat
para abi-abihon ro mga bag-ong tubong dahon
it mga nabaling sanga ku bagyo,
nga mas matingkad pa ra kolor
sa mga eaging kadahonan.
Ag sa pagbutlak ku adlaw,
tamyawon man nana
ro mga bag-ong tubong bueak
nga mas matingkad man
kumpara sa mga eaging kabueakan.


MILA S. DELA ROSA
Luwa

Dampa Man

Ang aming tahanan sa Lezo, Aklan,
Minana pa namin sa kanuno-nunuan.
Dampa man ito na naturingan,
Puno ng saya at pagmamahalan.

Ro Daean

Sa pinakamaeayo nga baryo
Pilit adtunan it mga kandidato
Kon makapungko ngani sa pwesto
Halipatan eon ro daean paadto idto.

Sige, Bakasa

Sige, bakasang linamano
Indi eang kunta pagkibuean, mga paead ninyo
Sa eleksyon kon magdaog kamo
Gamita inyong alima sa pagsapnay sa isigkatawo.

Pag-abot Ko

Pag-abot ko sa trabaho
Ro mga narses gakinagulo
Nagahimakas buhi-on
Pasyenteng naduea-a’t alintro.

Eaum Ko

Eaum ko, ginahimakas tapuson
Ro trabaho, nakatambak eon
Ano abi, sige ro pamayhon
Hali’t alas otso hasta’t alas singko it hapon.

Tig-aeani

Paearihas ro paghueay,
It tubas nga paeay.
Ro magmaeaghod,
Sige gihapong inaway.

Pinalangga

Maskin sa among euyo, owa ka eon
Sa tanan nga adlaw, kaibahan ka namon.
Eab-as ag buhi ka pa gihapon,
Sa among painuino ag tagipusuon.
***(For my tatay, on this special day: June 20, 2010-Father's Day)



Sin-o Baea Ra?
Pagmukeat 'ka mata
Ginatueok 'na ra asawa
Pilit nga ginapanumdom
Sa isip gapangutana, sin-o baea ra?
(an Alzheimer's patient)


Pinalangga

Pinalangga
Maskin sa amo'ng euyo, owa ka eon
Sa tanan nga adlaw, kaibahan ka namon.
Eab-as ag buhi ka pa gihapon,
Sa among paino-ino ag tagipusuon.
(For my tatay, on this special day: June 20, 2010-Father's Day)


Haiku

rang uyahon—
pagharo 'na
nagkolor marakopa

***
ballroom dance contest—
he kisses my lips
before we tango

***
for one minute—
his kisses, in rhythm
with our heartbeats

***
my eyes tearing
waiting for your return
spring pollen—

***
twilight—
standing on the hill
the sky bows at horizon's end

***
dawn—
thin mist touches my face
at Sagada greenfields

***

Mayo—
gabaktas sa pantalan
samtang ginahatud ka it tan-aw

***
summer camp—
we exchange smiles
and phone numbers



Mahalaga Ba Ako?


Haaay, buhay...
Umaga na naman.
Si Misis, gising na.
Naririnig ko ang kanyang mga yabag.
Ang sahig ay lumalagit-it,
Habang sa akin, s'ya ay papalapit.

Bigla akong nakaramdam ng init.
Sa loob ng katawan, may namumu-ong
Butil-butil na pawis.
Ngayon ko lang napagtanto,
Buong magdamag pala,
Ako'y nakataob na nagpapahinga.

Haaay, naku!
Umpisa na naman ng araw ko.
Si Misis, walang pasintabing binuhat ako.
Ibinagsak sa matigas at malamig na semento,
"Aray ko!"
Sa tindi ng tama, ako ay nahilo.

Nagtama ang aming paningin.
Ako'y napamulagat, siya'y antok pa rin.
"Magandang uma..." hindi ko natapos ang sasabihin,
Dahil biglang bumuhos ang malamig at
Naglalagaslas na tubig sa akin.
Kasabay ay ang pagsaboy ng maliliit na butil.
Pilit kong sinasalo,
Upang hindi masayang ang mga ito.

Ang masakit pa...
Ako'y pauupuin sa nakatalagang trono.
Pagkatapos ay sisilaban ng nagngangalit na apoy,
Hanggang sa mangitim at mapaso, buong katawan ko.
Bawat minuto ay binibilang,
Hanggang sa ang apoy, maging baga nalang.
Ay, salamat! ang pagdurusa at sakit maiibsan,
Kapag ang baga ay mamatay nang tuluyan.

Oo, ako'y isang kaldero lamang.
Init, lamig, at sakit, iniinda ng buong katawan.
Araw-araw, ako'y pinakikinabangan,
Pakiusap: Misis, ako naman ay ingatan.


Ay, Ay, Toto...Hinugay

Matag-ud pa eang ngani
Ro mga tudlo mo
Sa pagbaeasa it baraha
Ginauyangan mo eon it tyempo.
Sa paaeabuton nga hin-aga,
Ay, ay, Toto...mangin ano ka baea?
Ginahinguhaan king mga ginikanan nga
Pasudlon ka sa eskuylahan.
Kada umpisa it klase,
Bag-ong bag, kamisadentro, saewae, ag
Tupod it sapatos ro imo nga siki.
Owa pa ngani, gahinunga-tunga
Ro sangka semestre-
Ay,ay, Toto...sa bilyaran ka pirme.
Onga it mga maimpluwensyang tawo
Kaibahan mo nga gasakay sa
Maeahaeong awto.
Mauli ka sa inyo, tungang-gabii pirme
Nga may hugom nga sigarilyo, ag
Bitbit mo, lapad nga bote.
Ro imong eawas, indi paghaliti,
Ay, ay, Toto...hinay-hinay abi.
Pahinumdom ku imong mga ginikanan,
Para man sa imong kamaeayran.
Kon indi mo pagtadlungon
Ro imo nga daean,
Indi eon mabawi,
Mga tyempo nga nag-agi.
Ay, ay, Toto...ro pagnuoe, sa ulihi.


EMCI DELA ROSA

Sadtong Panahon

sadtong panahon
nga ako nagatuon,
adlaw-adlaw sa akong panan-awon
nagasueod sa akong panumdumon
hambaeon eon man ni Sir Jonston,
silhigi ninyo ro guwa it kwarto
ag pamueuton ro mga dahon.

Harun si Batman!

harun si batman!
paeangop sa tindahan,
nagbakae it sumsuman,
para sa ana nga mga tawohan.
pag-uli na, maeapit sa may Crossing Tayhawan,
anang hapan-uhan si Aman,
nagapanumpu-ayan.
humambae si batman,
Aman ham-an nagapanumpu-ayan?
sumabat si Aman,
ro among taeagbasan,
hay mahawan-hawan.


Ikaw

isaeang adlaw sa akong pag-bugtaw,
imong itsurang masana-aw,
ro akong ginapamantaw.
napapiyong ako dahil sa kasilaw,
kasilaw, nga sa imong paghibayag namuta-aw.
saeamat sa imo nga kasadya nga ginata-o sa adlaw-adlaw,
ikaw ro inspirasyon it akon nga balintataw,
nga indi ko gid malipatan sa masunod nga mga inadlaw.


Paskwa

Paskwa ---
kan-o ka eang umagi
sa amon nga printe
hara! iya ka eon man pakampi

Ama

inspirasyon sa akong pag tu-on
kusog it akong tagipusu-on
imong alima ro alalay sa akong pagbangon

katu imo nga kutana
siin ring nubyo abi iya paadtuna
ay paimnun ko hasta ma-aga
kung indi imaw mahilong ag matumba
ako boto kana

mga madaeom mo nga pamisaea
akong baeon ag daea-daea
hasta ako mag-asawa ag magkapamilya

sa imong pagtaliwan
kami nagatangis ag nasubu-an
eawas idto sa eubnganan
handumanan mo nga inaywanan
buhi kamon tanan
hasta sa katubtuban


saeamat ama
akong imong unga ikaw hay palangga
pagpalangga nga bisan sa idaeom ka eon it eugta
sa akong tagipusu-on ikaw eamang ro naga-isaeahanon
owa it maka-tupong ag makabaylo
umpisa kato hasta tub-tub san-o


Inubaran Nga Manok

Ku Huwebes,
agahon pa sa tabok ako nagpasimpaead
nag-usoy it manok ag ubad.
bangod magabi-i
si Sir Mel sa baeay maihapon.

Pag-abot it hapon,
kami eon nagpahaom.
inubaran nga manok
ro amon nga ginhaon.
si Sir Mel nagkutana,
ano ngani kon tawgon ra?

Inubaran nga Manok, Sir,
ro sabat namon.
sa tyempong kabuhayon,
maw paeang it uman imaw kakaon
hambae na nga nagahiyum-hiyum.



Haiku

summer---
sunshine glowing through
baby laughs

***
Friday night---
fire burning
dance floor

***
Summer---
breaks through
joyful face


EDNA LAURENTE FARAL

Haiku

hakibot do sunflower –
bumuskad sa haro it
alibangbang

***

kainiton it adlaw –
ginaharuan it humbak
do baybayon

***
bugana ro ani
sa eugta ni tatay –
nagnabaw do taeagbasan

***

dawn to dusk –
an empty chair waits for
young lovers

***

a neighbor's table –
a plate of rice and grains of salt
for dinner

***

Panama City's idea
to fight the Gulf oil spill –
a Great Wall


Busoe Sa Siit It Huya-Huya

Sa ‘sang busoe nga gintanum
ro kalibutan gahandum.

Paalin mapuslan do busoe
Ro gintamnan abo nga hilamon
Nagalibot sa kurae it Akean
Maski talibong indi pagdutlan.

Ginpabay-an do kurae
Nga tubuan it hilamon
Ngani ro busoe
Imaw man lang gihapon.

Nagatueo ro euha
Nagpangayo it bulig sa eangit
“Ginoo ko, hin-uno pa ako makahalin
Sa prisuhan ngara,
Sa baeagon it higanting hilamon.”

Owa it pagbahoe ro busoe?
Ginaagaw it hilamon ra ginhawa
Mingko alimatok nga nagasalig
Sa dugo it iba.

May agahon pa baea nga makit-an?
Mataw-an pa baea it paagi nga magtubo?
Paalin eon lang do nagasalig sa bunga it busoe?

Sin-o ro makasarang sa pagtapna ku pagtubo it hilamon?
Ikaw? Ako?

Magtililipon kita,
Dali,
Tabtabon naton do mga hilamon
Sa kurae it Akean agod makaalagwa
Ro busoe sa siit it huya-huya


KAREN DAZO GALARNEAU

Questions

Yesterday, I asked my beloved: “Honey, do you love me?”
He replied: “Yes, I do, Honey, very much.”
Then I asked him: “Honey, do you look forward to our next kiss?”
“To the next warm embrace?”

I was hoping for a resounding Yes! …but his silence shocked me.
Before I could ask him again, he said:
“Do I look forward to your kiss, your sweet embrace?
This I promise from my heart.”

“Do I look forward to your kiss, your sweet embrace?”
“Only as much as I look forward to
My
Next
Breath!”.


Love Be Kind

Oh Love, my heart is weary
Of dreams abandoned and forlorn
Of promises made and broken
The wounds have barely healed
And here you are fluttering around again
Though I know the happiness you bring
Or the inexplicable sweetness
Of your touch
Tempt me not this time I implore you
Oh Love be kind and leave me be
Run away, slip away
To the nearest sea if you must
Take your delicious kisses,your warm embraces
Take your sleepless nights of ecstasy
Take them, i say, take them away
Oh Love be kind and spare me
The great sorrow of your adieu
Oh Love be kind and see
That with one more heartbreak
Sweeter will be Death than thee.


A Song In The Night

The shrill ringing was irresistible
in the dead silence.
It was that invention of Alexander Graham Bell.
Reluctantly I rose and groped for the culprit.
The sound of your voice brought my slumber into consciousness.
Uncertain and hopeful. As if ashamed that you called so late.
I wanted so much to touch you, hold you and make you feel loved.
I listened as you whispered words of all and nothing.
There was so much I wanted to know.
You asked me about my plans.
I told you I would go
Skiing up and down
The pristine slopes of Aspen.
If I could.
That's when you told me about John Denver.
How he had a song about mountains and country roads.
You sang to me a song in the night.
And that's when I knew that I was in love.



LEAH FLORENTINO

Rang Ayam

May ayam ako nga alaga
Gindaea ko sa suba
Pagkabunit ko it bae-a
Diretso sa a baba


Nakakita Ako't Hilong

Nakakita ako't hilong
Gadupas-dupas ra panikangon
May nasubeang imaw nga tikbalang
Pareho't kabayo ra anang pagdaeagan.


JOSE RONALD INGUILLO

Luwa

Owa’t sueod ro amon nga kaldero
Si tatay idto sa kanto
Gapueopanigarilyo
Mintras gahigop it generoso

-----

Humawod ro eatayan
Pag-agi ni Juan
Sa sobrang kabug-at
It upang ginapas-an.


-----


Abi ko agahon eon
Mahayag abi sa balkon namon
Pagtangda ko sa eangit
Ro buean gatan-aw kakon.

-----

Kaeueuoy nga Ronald
Gusto man kunta eumopad
Ugaling ro dueo nga pakpak
Indi gid magbukead


Haiku

madueom nga gabii - -
umigpat-igpat ro aninipot
sa eawa it eamang

__

pagtunod it buean - -
nagtunod man
ro mga handum ni inday

tigtaeanum - -
malipayon ro maya
tudo ro anang kanta

-----

malinong nga gabii - -
nanuktok ro anay
sa sueod it baoe

-----

kahapunanon - -
sumandig sa hagdan
ro paki nga bangko

----
baha - -
sa diretso nga kanae
maadto sa tiko


Unga sa Karito

Kato…
Gasakay imaw sa karito
Ginatikeod it anang tatay ag nanay
Paadto sa pangitan-an
Bukid nga tambakan; basura it manga gamhanan.

Makaron…
Owa eon imaw gasakay
Imaw eon gatikeod it karito
Ro anang unga gasakay
Nga gusto man magtikeod it wasak eon nga karito.

Hasta san-o?
Magtiyog sa makara ro pangabuhi nanda.
Paano sanda makausoy it obra.
Kon ro obra indi makabot kanda.

Kon owa ka man it kilaea
Indi ka makasueod sa obra
Pero ro iba maskin owa it diploma
Basta ninong si congressman
Nagasweldo kada kinsenas ag katapusan it buean.
Bulig Gid Baea?


Pagkatapos it bagyo,
Ro mga mabinuligon nga tawo
Tudo putos it regalo
Para ipanao
Sa mga apektadong pamueoyo.

May akon eang napan-uhan,
Ro ibang putos may pangaean.
Para gid baea masayran?
Nga rato hay halin kay tserman?

Ro iba tudo gid ro suporta,
Sa mga tawo nga nagaproblema.
Inanod ro pagkabutang,
Pati manok nga pambueang.

May una man nga iba
Nagdonar it kwarta
Nga gusto pa ibida
Kon pila ro ginbulig nanda.

Bulig gid baea?
O may kabaylo nga gusto sanda
Nga makita it iba
Nga mabinuligon kuno sanda.

Sa tv ag dyaryo

Makita mo ro mga tawo
Nga may ambisyon sa gobyerno.
Ginaeusob ro baha makapanao eang it regalo.


NADY M. MEREN

Mangugnuma (Ro Pagtanom)


Eab-as pa sa akong paino-ino,
Ro pangabuhi it isaeang ka mangunguma:

Hamuok pa ro adlaw.
Kinahangean ako hay magbugtaw
bisan pa ro akong likod hay gusto pa nga magkapyot sa saeog.
Nagaping-it ro akong mga unod nga sang adlaw, kahapon,
hay matsa guma nga gin-unat sa pagganit ag pagtanom it bonbon.
Mapuypoy ro akong tuhod nga adlaw-adlaw hay nagasagnoy sa eutay.
Ahhhh… pasma eon siguro ra.
Permi abi imaw nga buead sa makapaeaso nga silak it adlaw,
samtang ro akong mga siki ag batiis hay nakahag-um sa tubi o eutay.

Eampas eon sang buean makaron ro nagtaliwan,
halin sa pag-arado, ligis ag suyod ko ku eanas ngara.
Matapos eon kunta hin-aga ro pagtanom,
agod makapahuway-huway man ako
para may kusog eon man sa pilang adlaw sa pag hilamon.

Haaaay… Patanom pa eang ra.
Maeawig pa ro mga inadlaw
ag indi pa mahuyap ro hueas nga maga-agas sa akong eawas
agod ro akong gintanom hay mamunga ag mangin bugas.
Adlaw eang ro makasaysay ku akong kalisod ag kabudlay
agod ro kada bilog it humay hay makaabot sa pinggan.

Tama ro hambae ni lolo, nga ro kada muhmuh
hay katumbas it hueas nga nag-agas
sa eawas it mangunguma.


JUNE MIJARES

Pangabay

Hambae ko gid kimong indi mabuhi
Ro atong paghigugma sa eugta it kalisod,
Sa klima'ng gakaeakaea
Ru pagkasakon it mga opisyal
Ag mga kapitalista sa kwarta.

Sa pamatyagan mo
Matubos ayhan it init ku atong kasingkasing
Ro ganipis ta nga tina-i
Bangod sa kagutom
It atong kapobrehon?

Huo!
Naggumon ru atong mga dila
Sa atong mga maeapuyot nga promisa.
Pero ginabadbad ra it kapi-ot
Ku mga pagtilaw it Yawa
Nga pamatasan ku gobyerno
Ag mga kapitalista
Nga sarili eang nga interes
Ru ginabusog.

Nagauy eon ako
Sa pagpatay ko akong sarili'ng painu-ino
Bangod sa pagpanumdum
Kung paalin ko buhi-on
Ro kabaskog ku atong promise
Nga makaeampuwas kita
Sa humbak it kapigaduhon.

Ro rasyon
It mga gapakuno-kunong politico
Indi matungkad ru kagutom
Nga gusto naton'g tampuean
It makagagahom nga kwarta'ng
Gin-dios it iba.
Ro tubo it ato'ng dugo
Ag hueas sa pabrika it mga elitista
Indi eon masaligan.
Nagapainu-ino ako
Nga indi eon maabtan
It silak ru ato'ng kahimtangan.
Sa likod ku atong kapaslawan
Sambilog eang kimo ru ang pangabay:
Buyti rang alima
Mintras gakautas rang ginhawa.
PHILIPPE MIJARES

Kamusta ka?

Kamusta ka?
Ito ang simula
ng tulang
...pinapatakbo na ngayon ng usok
ng sigarilyo;
tinutulak ng paroo’t paritong pagpupumilit
na balikan ang mga araw,
buwan at taong ibinuhol na
sa hibla ng pag-iisip –
ang karera ng mga lamok at ng dilim
sa pagkagat
pagdating natin sa tagpuan;
ang mga nangangalit na ingay ng EDSA
ay tila hanging saglit lang na sumagi
sa nakakabinging katahimikan ng paligid
nang tayo’y nakatigil;
hinihigop,
ng mainit na kape at matatamis na mga ngiti
ang mabigat na bagaheng
gagaang muli.

Ngayong araw
naalala kita.

Nais kong makinig,
umupo muli sa tabi,
sa gitna,
harap man o likuran,
sa mga kuwento mong payak,
sa mga tulang hinahabi
mong maging isang alamat –
ang wakas ay simula ng isang pagwawakas.

A Bell Tolls for Angelus

A bell tolls for Angelus
when the clock strikes six in the evening-
everybody stops to pray.
But Angelus will never be heard
in the silenced countryside,
under the blanket of deafening reports

Bolador

Gaeupad
nagaeupad-eupad ro ing paino-ino
samtang nagahueat ro eangit-
imo nga eangit
nga permi mo ginapasyaran;

ag baeay,
ginatueogan
bangud owa ka abi
kundi

ro daean nga maeamig
nga gintun-an mo eon nga mahaeon.

Tao eani
pero ham-at ngisi man kimo
ro mga bituon sa palibot...

Ag owa ka man gatangis.
Di ba indi eon?
Bisan owa eon ing mga ginikanan.
Bangud ginahibaygan ka man abi nanda
ag ginapil-an ing baeay
dungis ka abi,
owa’t paligos
nagalinimos
peste!
sa andang pamantawon

Pero hasayran mo
nga indi nanda maabot ing eangit
ag ikaw
nga gapaeupad-eupad sa andang aeagyan.


I Will Tell My Son of Fireflies

I will tell my son of fireflies
...when he is born
when he is born.
...Lend to him my eyes,
my heart
for him to see,
feel
the little throbs
of fiery dots,
heroic
in the dark contrast of the night.

I will chronicle to him the flights
that flutter magic every night.
Tailing lights
revealing
from every tree
to another;
bracing the wind
seething yet calm
gliding
in harmony with the trees respires.

I will tell my son of fireflies
when he is born.
They are grains of sun
countless
stirring the muted sky.
They are not a myth
but part of his life.

Kikiam

Gintadtad it mapinu nga mapino ro pwersa’t pag-obra sa taeom it capital
agod mabuytan it hugot ag madali nga maihurma
sugon sa gusto it tag-ana it paobrahan o pabrika
o kung sin-o man ro amo.
Igapaligid sa pag-euok, sa hadlok ag sa pagloko
agod maging manami gid sa panglasa it mga sueok nga gabakae.
Pagkatapos, pahapa-un it tag-ana sa owa’t katapusan nga kontraktwalisasyon
ag pagapuston sa owa’t kasiguruhan.
Igahilera sa iskaparate it atong banwa, igadisplay, ibaligya
sa preyo nga dumugon it mga buwaya.
Eahaon sa sarili nga mantika samtang gasinadya ro mga kapitalista
sa hueoyapong ginansya
ag nagangirit nga itau sa nagaeaway nga customer
kaibahan ro sarsa it matam-is nga mga pamisaea ag mahaeang nga pagkabugaeon.

JOHN PAUL NANIT

Haiku

minatyan—
maeapot ag may gabi
ro pamahaw nga eangkuga

***

ilabas--
ibis ag eanggaw
sa mainit nga humay

***

matin-aw
ro tubi sa Akean—
gainuminom si Tatay it tuba


BELLE NABOR

Haiku

sunlight finds
itself flattened
on the folds of my curtain

***
for a moment
the rocking chair
sits still

***
midnight—
even the moon
an insomniac too

***
fog
draping
the dusk

***
rainy day—
a mushroom
shelters a worm

***
a leaf
chasing the currents
of a flooded river


Just In Time

I grab my heart
from his hand
now, he has no time
to crumple it.


My Short Poetry Site

Oh, that place
it has a heart but no one knows
it can shatter
like shards of glass
and this girl will gift it to the moon
where it can't be stolen
forever to dwell there
distant
but shining all the more

maybe they will love it?
for their blue days
when they sip tea
a thirst like my own.


I Wish To Tell You This

The other night, I saw stars
falling from a distance
and an image of you was formed
inside my mind.

You told me I am a poet
but I can't even tell you how love
coils my ribcage
at the slightest sound
of your name against my tongue
or describe in detail
how love like this can make me crave
for letters.

If I would define love
it would be my words cocooned
on paper. Someday,

they would form wings, travel
into the silken sky

dive

free fall
at your feet.

LOSALLY R. NAVARRO-ENDLURI

Haiku

first drop of snow---
a parade of old boots
on my doorstep.
***
garage sale---
a kaleidoscope
of garbage.

***

summer---
one cone of ice cream
chocolate kisses after.

***

one pink pill
and a glass of water---
a goodnight sleep.

***
spring---
time for my neighbor
to change her bedsheets.

***
fifa 2010---
i hear a million screams
from south africa.

***
sunday morning---
father waits
for the phone to ring.

***
summertime---
the mannequins
wear a polka dot bikini.

***
vuvuzela---
the sound
of a thousand bees!

***
sunday---
husband is shopping
while wife is working.

***
sunday morning---
i traded my t-shirt
for a red dress.

***
a glass of coconut juice--
father and mother
welcome me back.
(after 7 years...)

***
carrie bradshaw wannabe
dressed in designer label---
made in China.

***
our friendship---
preserved between
the pages of letters.
(to jhun, my friend, my adopted brother, my kumpare)



the canadian(a) way of life

5 am.
wakes up to the buzzing of my alarm clock
grabs the remote control and turns on the weather channel.

5:30 am
overtoasts a bagel
and sips brewed coffee for breakfast.

6:00 am
takes a 15-minute hot shower
while curling iron warms up.

7:00 am
speeds down the sarcee trail
at 90 km per hour (no cop in sight)...

8:00 am
swipes time-in card 5 minutes before eight
so that no deduction in paycheck.

12:00 pm
eats rice and adobo
amidst the gossips and chattering of co-workers.

1:00 pm
goes back to work
and waits for the afternoon coffee break.

5:00 pm
everybody hurries to log out
so as to beat the rush hour traffic.

5:30 pm
picks up some frozen entrees on the way home
too tired to cook a filipino meal.

6:00 pm
stuffs dirty clothes in the washing machine
while waiting for pasta to thaw in the microwave

7:00 pm
irons clothes while eyes glued on tv
for it's hockey night in canada.

10:00pm
sets the alarm clock to 5 am
and switches the lights and the tv off.

10:01pm
zzzzzzzzzz.....



EX JUNIOR OSORIO

Tunay Na Kaibigan

Tunay na kaibigan hindi naglalamangan
pakikisamang walang alinlangan kung 'di
ang makasama sa saya at dusa, hangad
ay lumigaya ang bawat kasama.

Turingang magkakapatid malapit sa puso
at isip hindi magkadugo ngunit kakampi
sa lahat ng pagsuko, kaagapay sa bawat
suliranin. payong totoo ay daranasin.

Malawak ang pang-unawa mapagbigay
na hindi naghihintay, sukat ilalaan ang
lahat upang mabantayan ang kaibigang
nangangailangan ng mga pagdamay

Katulad ng magkakapatid ang magkaibigan
ay nagtatampuhan na minsa'y unawa ang
kailangan upang muling mabuo ang isang
pagkakaibigan na sinira ng mga tampuhan

Kulang na lamang sa kanila ay iluwal ng
iisang Ina, at sa dugong dumadaloy upang
masabing sila'y tunay na magkakapatid
ang mga tunay na magkakaibigan.


Boracay

Islang may tatlong barangay
sa kanlurang bahagi ng Panay
nasasakupan ng Bayan ng Malay
sa nag-iisang Distrito ng Aklan.

Hiwaga ng Isla'y masisilayan
kulay puting asukal buhangin
ng dalampasigan, crystal na
baybayin tunay na mga tanawin.

Tirik man ang haring araw, mga
buhangin giniginaw, maligamgam
na tubig hatid sa gabing umaakit
alon umaagos sa daluyong at unos.

Walang gabing mahimbing lahat
laging gising, halinghing ng musika
sa tabing dagat dumadaing, lahat
nakahubad humahangos umiiyak.

Kisap matang tumatanaw mga ilaw
tumatanglaw, sayawang naghahamon
umiikot, umiinum, isang gabing itinayo
maramihang dito'y tuluyang isinuko.


Anak Kang Pinagpala


Unang iyak mo palang musikang sa
pandinig ko'y pumukaw. lahat ay natuwa
sa iyong pagdating, isa kang biyayang
anghel na galing sa ama namin.

Lumaki kang galak sa puso ay kasama
pagkat insperasyon ng lahat sa tuwina;
inalagaan, ginabayan at pag-hubog na
may sigla, katuruang naaayon sa ‘yo.

Ang aking ambisyon na hindi tumugma,
ipagpatuloy mo anak upang 'di ka sasala
pagkat ang landas ko'y lihis sa matuwid—
itutuwid mo anak upang ika'y 'di malihis.

Sa aking nakikita at iyong ginagawa
ako'y nasiyahan at iyong itinatama mga
kamaliang sa aking karanasan ngayon
nabago mo isang landas na totoo.

Sa pagpatuloy ng buhay na ating tinatahak
ang payo ko anak lahat ay may usad. unahin
mo ang Diyos na higit sa lahat upang ang gawain
na dapat tuparin. Kanyang gagabayan, ika'y aayusin!

Lahat ay mahalin, maging masunurin
upang ang sigalot malayo sa damdamin;
awa ay pairalin, habag ay isalin, pakumbabang
pagkatao, iyong iparating.

Salamat anak ko, ika'y kakampi ko. kabaitan ng
puso na ako ang nagtayo, ibandila mo anak
upang magsipayo sa iyong kapatid na nakapalibot
sa’yo, upang ito'y ikalat kabutihang nasa puso!

(handog ng isang ama sa kanyang mga anak na sina
Earl Justine at Louis Angelo


Kaeowasan it Pangabuhi

Gakurog sa kahadlok nga kahimtangan
nabugtawan nga may pusil sa atubadngan
abu nga kabuhi nagpa-eanaw sa kalibutan
owa't kasayuran ag hustisyang naabutan.

Inagyan it mga tumueo-o sa among baryo
perming bag-ong dag-on kanyugan ag kasubaan
eupok para sa kontra kamon nagatugpa
Nagbu-euylog ro pumueuyo agod mapundo ra.

Pinakita sa dagaya andang pagkatawo
binandera ro talibong, karbin ag sanduko
sambilog nga pagbuylog sa kahipuson kong banwa
kaeowasan gintinguha para sa pangabuhing Maeaya.

Nagbugtaw ro bag-ong kabuhi, kauswagan
nagaeapna padayon nga himueat para
sa mga pumueuyo gintaw-an it kabuhian
agod maka-alsa pangabuhi sa tanan aton nga hipigan.

Kon may kadueoman sa may habagatnon
tan-awa ro sidlangan nagasip-eak ro kahayag
bag-ong henerasyon aton pagahaw-ason
kaeowasan it pangabuhi aton bueoligan!

Daean sa Pangabuhi

Halin pa sa busay ro tubi nga gailig,
diretso sa baybay paagi sa Akean,
sueundanon nga daean it mga tigueang
nga dati ro daean suba it panakuyan.

Suno sa istorya it mga ginikanan,
ro suba it Akean imaw andang daean;
nagapangabuhi sa binit it suba ro daean,
ro tubi kanda nagabuhi.


Aton Gid Ra

Atong himueatan nga mag-antiguhan it Akeanong haeambaean
agud ro atong limog o mga hinambae
hay makaabot man sa maeayo nga lugar
ag anda nga himueatan ro sambilog nga mitlang.

Indi ikahuya ro atong hambae,
palanggaon naton ag ipamalita,
ipabugae sa tanan nga may makaraya, owa’t kapareho,
miskan siin ka maagto sa Akean mo eang ra iya mabatian.

Akeanon gid a ra, Aton gid ra,
owa’t makaperdi sa aton nga banwa;
iya ro Boracay nga ginadayo ra it ibang lahi
nga kon siin pa naghaealin, andang hambae hay paraiso ra.

May Jawili ag Hurom-Hurom nga ginadayo man
Sampaguita ag maabo pa, libuta n’yo tanan manami nga banwa,
pag-abot it Enero hay gasinadsad kita
pyesta it Sto Nino nga makangangawa.
gabanyos it buling, gasaot-saot pa,
malipayon ro tanan sa among pinalanggang banwa!


Sambilog Nga Puno

Sambilog nga puno ro ginhalinan
nagsanga-sanga hasta nageabong
ro anang mga dahon para sa anang mga bunga.

Nagkaeabali ro mga sanga sa bagyo nga nag-aeagi
pero ginabuligan it mga sanga ag dahon ro anang bunga
ag ro mga bag-ong sub-eak nga mga buyog pa nga bunga.

Ro ibang bunga hay sa matayog gid
ag ro iba man hay sa may tunga-tunga
kaabu-an kanda hay sa ida-eom banda
gakadagas ro mga euto eon ag euo nga bunga.

Ro ugat it puno hay maeapad ro ginkamangan
agod malig-on ro anang puno sa mga gaaeabot
nga mabaskog nga dayuyon it hangin,
pero tanan ro anang bunga hay sa eugta man gihapon gatugpa!


May Butas ang Batas


Masidhing pag-aaral ang ginugol
ilang taong nagtyagang magtanggol
masilan ang mga mapagtanggol
manalo lamang ang itinatanggol,

Iparehas ang bawat paghuhusga
walang masilip na bakas ng hinala
mga butas na tinakpan at makuha
ang hinahangad ng mga nagkasala

Bulag ang kanyang pagpapasya
alisin ang piring upang makakita
timbangan may ginto sa kabila
hindi tugma at may nawawala

Balikan bakas ng kanyang simula
upang makita ang mga nagkasala
buhay na inutang sinong may gawa?
Malinaw na walang ibang lumagda

Sakit at hapdi ay tunay na nadama
ng isang taong panibagong biktima
hindi na sya nagkaroon ng hustisya
katarungan ay nagtatago sa kanya.

JONAH ELIZA C. PRADO

Hamuok Gid

Ikaw hay tueog
sa kadueom it gabii
sa hangin nga tao it electric fan
ag sa iwag nga gasiga sa liwan

Ikaw hay tueog,
kupkupi man ako
maeamig eon ro hangin
ang haboe una pa kimo

Ikaw hay tueog
mabaskog pa ing hueagok
owa mo ginpaeong ro TV
naggastos ka pa it kuryente

Ikaw hay tueog
nga bukas ro bintana
mga namok iya eon sang itsura
hala man akong dinapak kanda

Ikaw hay tueog
ag bugtaw ako
sa pagtilaok it manok
ako man ro matueog

JANNINE M. RAFAEL

Haeakhak Sa Kadueoman

Ginahapo ako't dinaeagan
Gakinadusmo sa daean
Nagakabog rang dughan
Bangod sa haeakhak sa kadueoman



HANIE GRACE I. REODAVA

Ekspektasyon

Wa ako nag-ekspektar
nga maagi ka sang daean
kon siin ka nakon hasub-eang
maliko kunta ako galing basi magtaeang

Wa ako nag-ekspektar
nga sapnayon mo rang tagipusuon
ag ikaw ili-ilihan sa imong pagtueog
kay ako nag-eaum nga ro tanan panamgo

Wa ako nag-ekspektar
nga magkanta rang kabubut-on
sa madaeum mo nga pamisaea
naghaead ako kimo it paghigugma

Wa ako nag-ekspektar
nga gabueabod gali ing kabuhi
ako hay nakibot sang masayran
di gid mabaton kang tagipusuon ro tanan

Wa ako nag-ekpekstar
nga daywa gali ro istsura king buean
ginpinapati mo kami, bukon eang ako
nga ikaw, Mahae, hay tuod nga sinsero

Wa ako nag-ekspektar
nga matapos eagi ro atong haumpisahan
ag wa nakon haekspektar
nga ikaw, Palangga, akon aywan.


Summer Breeze

summer breeze
carries away
my grief


Tears

tears...
abandoning my eyes
like your goodbyes

ALFRESA REYES

Luwa

Goling, goling, goling
Ayaw gid anay it adwing
Hueata it may gakiriring
Basi ka mapuling

***

Nagsakay ako sa paki nga kabayo,
Halipatan ko rang kaeo;
Pag-abot ko sa Makato,
Ang ueo nagtangu-tango.

***
Ay abaw si lnday sa ka puea-puea,
Daw bueak it katueanga;
Sadyaan man ra saya,
Nagasagyad sa karsada.

***
Mayad gid ro mga unga
Kon may anda nga tinun-an,
Malipay ro mga ginikanan
Sa pangabuhi nanda nga mayad-ayad nga pamatasan.

***
Ro akon nga tatay hay mananggiti,
Pas-an na permi ro kawit ag kueagi;
Agahon ag hapon nagapananggot,
Ag idto magpinatik sa anang kueagi.

***
Masadya gid anay kato ro pag-inuman,
Sa hungot ginatigis ro tuba;
Sige ro ineestorya, sige man ro ininum
Hasta sanda magkaeahilong.

**
Nag-uli ako halin sa tanuman
Ay nagutom rang tiyan;
Pag-abot sa baeay namon,
Owa it nakaon, nagkatueog eon lang dayon.

***
Nag-agto ako sa Lezo
Aba owa gid it ga-inato kimo
Ro mga tawo hay puro may trabaho
Dahil abu nga kompromiso

***
Nag-adto ako iya sa Miami
Halin sa banwang tinubuan
Mga taean-awon iya puro manami
Nga indi gid nimo malipatan


***
Naila kunta ako manuba
Daea ako it sumsuman
Ugaling madaeom ro baha
Owa madayon ro inuman

***
Aba si Lola Concha, magueang eon
Pero gwapa gihapon;
Pero bukon pa't molianon,
Sige pa ra binasa bisan ra mata madueom-dueom eon.

***
Nag-adto ako sa Dinapa,
Bitbit ko sangka kaldero nga eangkuga;
Gulping kumalakala ro mga paka ,
Aba nakibot ako hasta ro eangkuga nauea.

***
Abaw malisod gid ro pobreng pangabuhi,
Owa't kahamtangan ro imong pagkabutang;
Adlaw gabii nagakagha,
Kon paalin sanda mabuhi.

***
Nag-adto ako sa Tayhawan,
Idto sa baeay ni Tatay Julian;
Aba abu ra siniad-siniad nga kawayan,
Ginabaligya gali sa tindahan.


JOEFFREY L. RICAFUENTE

Ro Pasalig
(kay Grichelle)

Indi ko kimo maitug-an
ro kagwapahon
ku buean
O ro mga barlak it mga bituon
O ro kanami ku kablit
ku mga tudlo it adlaw
kapareho ku owa it sueod
nga mga tug-an
ku mga gakaila.

Indi ko kimo maitug-an
ro mga bisaea ag metapora
nga ginapinta it mga
manugbaeaybay
sa papel
nga nagapabakas ku
pitik it imong tagipusuon
ag pagpanamgo it damgo
ku ing mga mata.

Indi ko man kimo maitau ro rason
kung haman nagakaean-an
ro mga kolor sa eangit
sa oras nga ginaharuan
it adlaw ro kalibutan,
o maihaead man lang kimo
ro kalinong it
ginatabuan it eangit ag eugta
sa panan-awan
bangud imaw ra mismo
hay nagahambae
nga kita
hay mat katunga it kalibutan sa
kaeayo sa isaea ag isaea.

Akon eamang nga maitug-an
kimo ro akong sarili ag
ro akong paghimakas
sa pagtueod
ku habagat ag amihan
agud sa pilang adlaw
kita hay magaiba,
gapungko sa bangko
samtang nagaistorya
sa mga humbak,
sa hangin
ag sa mga pispis,
sa idaeum ku matam-is
nga haro it buean
samtang ro mga bituon
hay masako sa pagpinta
ku kaeangitan.


EDSEL R. ALAPAG

moonrise--
seeing fireflies together
along Sampaguita Garden


ANALIE D. ANDILICIO

gray afternoon
my tears
sprinkle my withered heart


PHAMA LEA RARAMA

morning breeze--
Dandalion's flower
sways with the wind


EDMUND SALDIVIA

Litanya It Puderoso Ag Manggaranon

Abo ro nag-usik it dugo sa Luisita,
Pero owa hieakot sa reporma.

Ro puderoso ag manggaranon,
Indi dapat paglangulanguhon.

Owa habawi asta makaron,
Ro manggad ku diktador nga tinipon.

Ro puderoso ag manggaranon,
Indi dapat paglangulanguhon.

Ro gasieinggit sa karsada,
Nagakaeaduea, owa eon kita-a.

Ro puderoso ag manggaranon,
Indi dapat paglangulanguhon.

Owa’t piring ro mata ni Justisya,
Kung ro kaatubang mabahoe ag kilaea.

Ro puderoso ag manggaranon,
Indi dapat paglangulanguhon.

Ro presidenteng nahusgahan,
Hato sa daean ga dayan-dayan.

Ro puderoso ag manggaranon,
Indi dapat paglangulanguhon.

Ro gapadumaea it atong nasyon,
Mas ginapaboran ro mga korporasyon.

Ro puderoso ag manggaranon,
Indi dapat paglangulanguhon.

Gabag-o pa baea ro panan-awon,
O daya man lang gihapon?

Kon owa’t puderoso,
Owa ma’t manggaranon.

Politiko

Hato si gob, mabuot, sa tawo maeapit.
Hato si gob, rong konboy gasumpit,
Kilaea ro pobreng parihas kakon,
Ginapangamusta pag-adlaw it eleksyon.

Artista

Si Lito ag si Ramon Junior,
Binoto ko sa pagka-sinador.
Hay sa andang mga pelikula.
Matikas, maisog, sanda ro bida.

Family Planning

‘Ga, abo eon ro atong saeagdon,
Ngani aton eon nga planohon.
Ay, ayaw magpati sa doktor ngato,
Saea sa Dios, singhan ku kura-paroko.

Eskort Serbis

Gakapyot si Inday sa kaibahang turista
Owa gina-atuha ro tsismis tungod kana.
Bukon mat-a sanda ro gasagod,
Sa pobreng pamilya, matuod.
Kahuy-anan pwedi kong tunlon,
Pero gutom kaya kang patumbahon.

Sueat
Sa ginapalangga kong Diego,
Birtdey ni Toto sa dayang Domingo.
Kahueuya man kung indi ko iselibrar,
Hay hasayran ro ama una sa Qatar .
Kung indi ka eagi maka-padaea,
Utangon ko anay sa bombay iya.
Ro imong kasakripisyong asawa,
Sylvia.



PEPE SERAPIO

Waits

She wears the mask of a smoker
To hide the boogeyman in wisps of smoke
Frustrated with her art less than mediocre
Frustrated with her audience,
What’s left of blood and water

She stares at a blank canvass for days
On end, lost in fantastical thoughts
Woven by nicotine, ash on ashtrays
And boredom so serene
As her beautiful mind grays

Alone in her room, a makeshift studio of sorts,
Dressed in vanilla, buckets of paint
And sugarcoated doom that Romeo courts
To prove a point to the heartbreakers’ saint
If only true love affords efforts

Her soft skin shatters into a million
Tiny pieces, as red tears trickle down the side
Of her fluffy cheeks and she hears the cries of an eon
As another million dies
To reach the supernova yon

Too late to quit, says the decider
Too early to die so she’ll wilt her days
Away in more ways than never
Staring at blue things in a sea of green
So clichés drown her to forever.

She WAITS but she never comes.


The End

Black and white
easily turn to gray
as she enters the unimagined
world of the imagined
and things quickly,
but surely,
descend into dismay.

Dead are the rabbits;
the mad shatter
the dreams and wits
of countless whatever
and what-ifs.
What if I was to think
and forever sink into never?

To love is a verb,
To break the walls
is to kick your sanity
to the curb and mix
every witty to mind
with calls of the wild
just to kill and mangle boredom.

I fear the end of this dream,
I dream the end of this fear.


The Death of a Dreamer

A child rests her head
On her mother’s caring chest
As she knows what’s best
For her and for her future
So she listens and does what is told

A child works, sweat and blood,
On her father’s land of rice and corn
As he owns what she needs to be born
And she forever is thankful
Until the day she wakes up from the dream

A child plays with her younger sister
Small and round, too soon made glad
They get along well, separated sad
Eyes water to fill a dry field
And she becomes a crutch, a tool

The dreamer is strangled by his own blood
Trapped in a desolate plane
Of existence so mundane
And she dreams but dies,
For every thought she bleeds,
Only to wake up in a void of rice and corn
As she was never really born.


Forever Full

I spoke with a tsinita one day
She told of food being a great way
To a beloved’s heart; to warm
And feed a life, like art
Does a mind to its very end,
To renaissance.

She took me in her kitchen
Bathed with paprika and cumin
And I grew hungry of her hazel eyes
Almond and childlike,
Of her porcelain skin and sweet guise
So much it burned me to a crisp.

Her scent in me
Her touch made me see
Such great things, fantastical whims
Of men brought only by imaginings
And I felt myself satiated
Unable to move and want anything else.

I go back each day
Just because she has a great way
Of telling stories and filling hearts
Those of which the soul departs
The body just to sample
Such a worthy experience of love and life and her.

And I am forever full.


NYNN ARWENA G. TAMAYO

Owa Gid Ako Malipat
Ginatabok ko eon man ro eawod ngara
Agod makit-an ka
Sundon ro imong mga tapak
Sa nagakalhit nga dahon ag sanga
Agod rato, basi eon lang
Sa pagtakop ku atong mga eak-ang
Mapabatyag ko kimo: Owa gid ako malipat.
Ham-an it Indi Ako Magkandidato
Hambae mo magkandidato man ako
Agod makabulig sa tawo
Apang sabat ko kimo
Ham-an magpapulitiko pa gid ako
Kon pagbulig man lang ro motibo?
Kon Ikaw Magda-ug
Kon ikaw gid man magdaug, amigo
Kabay paearehason mo
Ro pagtrato sa nagboto kimo
Ag nagboto sa kontra partido.
Matsa malisud himu-on, no?
Apang di baea, duyon gid man ro husto?
Tanan sanda ron mangin tinawo mo.
Mayad man ay maipakita mo
Ro pangako nga ginbuhian mo
Nga ikaw hay magaserbisyo
Nga owa't pinili ag sinsero.

Eleksyon Mania

Maeapit sa baeay namon
May karsadang guba-guba eon.
Pila pa baeang ka eleksyon
Ro among panaeambiton?
Apang, kahapon
Sa akong pagpueopamayhon
Aba! ro karsada, ginakaayad eon!
My Hurried Footsteps
Bathe in the drizzle of evening rain
Luneta naked, drinks in the silence.
My hurried footsteps
Take me home.

JHUSTINE S. TAMBONG
Pagtikang Ko Sa Daean

Pagtikang-tikang ko sa daean
Kapueot ako't kaean
Akon nga gintuea-an't manok nga inubaran
Ahay, pag-abot ni Tay Juan
Ginhabhab gid nana tanan
GIAN KARLO LAURENTE
Napigtas Rang Tsenilas
Sa sobra ko nga tinikang paadto sa Nabas
Bitbit ro singkamas
Pag-abot ko sa takas
Rang tsinelas napigtas


MELCHOR F. CICHON

Ako Ro Akeanon
Ako
Ro Akeanon.

Buko't
Hiligaynon.

Galibot
Pareho't Akean.

Gaalimbukad
Gapadayo't pagsinueog.

Pero
Gabalik sa ginhalinan.

Ag magpadayon
Sa pagsinueog.

Kaibahan
Ku iba pa nga mga Akeanon.


Paalin Ngani Maghimo It Unga?

Paalin ngani maghimo it unga
Nga kantigo magsunod sa mga eapak
Ni Rizal, ni Romulo, ni Ninoy?

Paalin ngani gapahipos
It ngoyngoy it mga unga
Ku mga magueang nga perming
Gasueonggaban ro andang mga baba?

Paalin ngani maghimo
It mga nanay ag tatay
Nga kantigo magsunod
Sa maeamig nga ueo it mga unga?


Hakita Mo Baea Ro Mga Tawo Sa Bangketa?

Hakita mo baea
Ro mga tawo sa bangketa?
Mga espeho ron sanda ku atong banwa.

Hakita mo baea
Ro mga gamit nanda
Agod mahueog ring tagipusuon kanda?

Mga unga nga pareho it euping namok
Nga haeos indi eon katindog ro andang mga ueo.
Mga tuktukon nga lata nga hueogan it inyong sensilyo;
Mga gitara nga wasak ra tuno kon patukaron;
Mga salindron
Nga sa pagkumpas ku andang mga siki
Hay haeos maanod eon lang sa mapilit nga huyop it hangin.

Ag kon sa Pluto ring panghunahuna
Samtang gaagi ka sa bangketa
Masayran mo eon lang nga ring cellphone
O ring pitaka hay natiklo eon.

Siin eon ratong tawo nga nagpromisa
Nga ro mga daean hay anang tadlungon?

LUWA

May natabu man sa opisina namon.
Ro mga empleyado nagbaeakas suksok ku andang bandy kard.
Pag-eaum ko may ginadalian nga trabaho,
Gali sa kanten madiretso.
***
May kilaea ako nga empleyado.
Kon sa tsimis daug pa ro Bombo Radyo.
Pero kon hanungod sa trabaho,
Mas makupad pa sa bao.
***
Ku nagtaliwan nga eleksiyon,
Ro mga pisuson nag-agto sa amon.
Ugaling paghambae ko nga maboto ako kay Juan Pusong,
Dayon ra panaog sa hagdan namon.

***
May nakilaea ako nga kandidato
Permi-permi gabisita sa amon nga baryo
Pagkatapos nga mabutang sa pwesto
Naghimakas bawe ka gingasto.

***
Kon may eleksiyon,
Gaeuhod-euhod gid ro mga kandidato;
Kon una eon ngani sanda sa pwesto,
Indi eon haeos sanda makatueok katon.

***
Makaron nga adlaw kahilwayan naton
Pati ro mga tiktik, mga wakwak sa karsada gahinugyaw
Pero kaabuan ku mga Filipino ro andang tiyan garebolusyon
Ag ro andang pini-ino sa sueod it inumok ku anay nagdumaea katon

***

Sa pista ni San Juan
Ginatos nga daeaga ag meron ro gawarang
Kuno maligos sa Jawili o sa Akean
Pero gusto eang magligoy sa eskuylahan.

HAIKU

even the sea breeze
refuses to say goodbye
to the setting sun

***
hanging tig-ilinit
gakatunaw
ro baeanaw sa karsada

***
daybreak—
her embrace
is tightier now

***
Bagyo Frank—
naduea ro Akean
sa panan-awon namon

***
after elections—
promises
become after

***
Ati-Atihan—
owa't Ati
sa gutok nga Jollibee

***
twilight—
a grandmother expects
her son to kiss her

***
Ati-Ati—
tanan nga nagahinugyaw
mga pekeng Ati

***
her embrace—
warmer
than the sunshine

***
summer—
sa Boracay
isinuko ni Ana Marie ro Bataan

***
holding hands
holding minds—
my wife and I



Tadlunga Ro Pagmitlang
Ro mga masunod nga ekspresyon hay ginsueat agod tadlungon
ro inyong dila. Magwili!


Binaeangas ni Tay Kulas ro ayam nga mangtas, eumaas.--Jose Ronald

Binaearong it pukoe ro bungkoe, mabahoe ra bukoe.—Mila dela Rosa

Bungkoe nga eangaw eumangoy sa eanggaw. --Jose Ronald

Eumogad ro anwang sa maeapuyot nga eunang. --Jose Ronald

Ginbag-eot it sanggot ro masapnot nga gunot.—Mila dela Rosa

Gineag-ok ni Onyok ro masapunok nga eunok.—Mila dela Rosa

Hinugasan ni Juan ro dueonggan it baka sa dueaw nga dueang. --Jose Ronald

Nag-aeangkaban ro daywang akab nga ayam. --Jose Ronald

Nagakaea-kaea ro kaeayo sa paeagbahan.—Mila dela Rosa

Nagakatunaw ro baeangaw sa baeanaw.—Melchor F. Cichon

Nagkaeaeaeunot ro eanot sa idaeum it niyog.—Melchor F. Cichon

Nagkueoy ro tueoy nga aloy sa eambat ni Tay Anoy. --Jose Ronald

Nahueog sa botong nga saeog ro linaga nga daehog.—Melchor F. Cichon

Nasuebo ro tudlo ni Jojo pagbunggo sa bangko. --Jose Ronald

Ro maisot nga kiwot nagsuhot sa maisot nga gabot. --Jose Ronald

Ro dueaw nag-eutaw sa Maeara nga manabaw.—Melchor F. Cichon

Ro tungaw ag eangaw tumongtung sa humay nga bahaw. --Jose Ronald

Si Epi nga sungi nahueogan it sanga it kalatutsi. --Jose Ronald

Sumuhot ro magkae sa puno it bangkae. --Jose Ronald


The Poets

Angelo Bautista Ancheta is a software developer and freelance writer from Rizal, Philippines. He occasionally writes short fiction and poetry. His mother is from Aklan.

Analie D. Andilicio is a college student of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.

Ernan Baldomero is from Sta. Cruz-Biga-a, Lezo, Aklan. He was born on December 9, 1979 in Sta. Cruz. According to him, he is a BioIncidental politician, activist, blogger, journalist, copywriter, web developer. He is also a coffee and internet addict, a friendly (‘pag tulog) and funny neighborhood aswang. His website is http://www.ernan.net

John Barrios was born in Lezo, Aklan but grew up in Kalibo. At present, he is taking up a Ph D degree in U.P. Diliman. A multi-talented Aklanon, John is a painter, a poet, a short story writer, a professor, and an editor. He is one of the founders of Akeanon Literary Circle (ALC). His poem Mosquito, won first prize in the English category in 1994 Miag-ao Summer Arts Camp. He won second prize in Bigkas Binalaybay 2002 that was held in UPV Sentro ng Wikang Filipino, where he later served as its director.

Joi Barrios, Ph D in Filipino, is an Aklanon but she writes in English and Tagalog. At present, she teaches Filipino and Philippine literature at the University of California, Berkeley. She is on leave from the University of the Philippines where she is an Associate Professor.

Melchor F. Cichon is a librarian by day and a poet by night.

Rommel J. Constantino is a graduate of U.P in the Visayas., Iloilo City. He now teaches in Aklan Catholic College, Kalibo,. Aklan.

Chary Lou Navarro-Defante has been writing poems since her high school days in Aklan College, now Aklan Catholic College. Since then she has been published in Hiligaynon, Yuhum, Home Life, Patubas (1994), In Time Passing There Are Things (100 Home Life Poets) (1999), Mantala 3; and in the Philippine Daily Inquirer (2002). A PhD graduate, Chary is married to Ricardo S. Defante II and they have a child , Karanah Miyax Raisha, her real “masterpiece.” She now resides in Canada with her sister, Losally.

Alexander D. de Juan was born on October 17, 1976 in Kalibo, Aklan. He was once the Vice-Chair of Akeanon Literary Circle (ALC) and one of the editors of Bueabod, the literary journal of ALC. His poem, Bakit si Xela ay Nagdighay Pagkatapos Mag-inom ng Coke was chosen as one of the best poems in Isagani Cruz’s Critic’s Choice (April, 1994), Starweek. In 2010, his anthologies of poems were published in Kalibo, Aklan. His political view says it all: Aren't we the Presidents of ourselves?

Ma. Concepcion P. dela Rosa is the eldest daughter of Tomas dela Rosa+ and grew up with her grandparents Juanito dela Rosa+ and Erodita dela Rosa. A BS in Elementary Education graduate of Aklan Catholic College, this 26-year old lady is an AKEANON sa isip ag sa tagipusu-on. The guidance and the inspiration she receieved from her grandparents triggered her passion to write poems.

Mila S. Dela Rosa is a nurse, a singer, and a poet. She was born in Lezo, Aklan. In 2010, her first book, When I fall in love: haiku, luwa, tongue twisters, and other poems, was published. Presently, she resides in America with her daughter, Waye.

Edna Romulo Laurente Faral, now residing in Florida, is a proud Batangnon and Aklanon. She is a folk dancer par excellence and a member of the renowned Philippine Performing Arts Company of Tampa Bay (PPAC), USA.

Leah Florentino is a college student of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.

Gian Karlo Laurente is from Batan, Aklan. He studies at Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.

Karen Dazo Galarneau is a daughter of Mrs. Lilia Cichon Dazo and Capt Orencio Ticao Dazo (deceased). She learned to write poems when she was 9 years old. She decided to be a veterinarian after graduating from the UP Integrated School in 1981. She graduated from the University of the Philippines College of Veterinary Medicine in 1987. She got her Masters in Tropical Veterinary Epidemiology and Veterinary Public Health from the Free University of Berlin in 1995-1996. A PhD Candidate at the Mississippi State Universitym, she now heads the Disease Intelligence and Epidemiology Section of the Animal Health Division, Bureau of Animal Industry (Philippines). She is married to Scott Galarneau of Alabama, USA.

Jose Ronald Inguillo is one of the most prolific contemporary Aklanon poets. Born in Aklan, he serves in the military.

Robelyn Lasam Isturis teaches language and literature to local college and Korean students. She was the head teacher of Overseas Multi-Language Centre Corporation and a high school teacher at St. Ignatius Academy of Quezon City. She is currently an English instructor at Philippine Rehabilitation Institute Foundation. She finished her Bachelor of Secondary Education Major in English from Philippine Normal University and is currently taking up Master of Arts in Comparative Literature at University of the Philippines. Robelyn Isturis was born in Lezo, Aklan.

Amored is a pen name of Philippe Mijares. He has a blogspot http://amored13.blogspot.com where his poems are being posted.

Phillip Yerro Kimpo Jr. was born on 10 May 1985 in Galás, Quezon City to Akeanon parents; he considers Kalibo his second home. He is the president of LIRA (Linangan sa Imahen, Retorika, at Anyo), the premier institute of poets in Filipino. He is a director of the Writers Union of the Philippines (UMPIL) and founder of the Dapitdilim Fellowship of Writers. He co-authored the book “The Freedom Fighters of Northern Luzon: An Untold Story” (PVAO, Department of National Defense). His book of personal essays, “Corsair of Cor-Street,” is forthcoming. He has earned Fellowships to the country’s prestigious national writing workshops in Dumaguete, IYAS (Bacolod), UST, and LIRA. His poetry, essays, and fiction in English and Filipino have been published in numerous book anthologies, chapbooks, newspapers, magazines, and journals. He was also the associate editor of two books. He is the director of the “Sining ng Tugma at Sukat,” a nationwide literacy outreach program that has served almost a thousand people, mostly public school teachers, and is funded by the National Commission for Culture and the Arts. He graduated with a BS Computer Science from the University of the Philippines, Diliman. Visit him at www.phillip.kimpo.ph.

Nady M. Meren is presently the parish priest of Ina Ng Awa Parish, Muntinlupa City. He obtained his Doctorate in Sacred Theology from University of Santo Tomas and a candidate for Doctor in Philosophy at Ateneo de Manila University. He enjoys teaching the Seminarians of the Order of Servants of Mary at St. Alexis Center of Studies. He longs for the time when he will stay in Aklan and enjoy the richness of the Aklanon culture.

June Mijares is a faculty of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan. June is a graduate of Adamson University (English language), and took up his graduate studies at the University of San Agustin major in Teacing English.

Losally Navarro-Endluri is one of the finest Aklanon haiku writers. She was born in Polo, Banga, Aklan, Philippines on Jnauary 3, 1973. She now lives in Canada. She is married to an Indian national. An Akeanon in Canada,a wife to Praveen Endluri and a daughter to Mr. Lolly Navarro and Ms. Sally Navarro.

Belle Nabor was born in Aklan. Her haiku have been published outside of the Philippines. She works at the University of the Philippines in Diliman, Quezon City.

John Paul Z. Nanit, 22, is BA Broadcast Communication-Psychology graduate of UP in the Visayas, cum laude. He now works as Court Interpreter III, Regional Trial Court Banch 271, Taguig City. He was born in Libacao, Aklan. He loves city streets and mountain paths. In 2007, John studied in Silla University, Busan, South Korea as grantee of the Korean Exchange Program.

Expedito Placio Osorio, Jr., from Brgy Unat, Ibajay Aklan, is married with two children. He worked in the State of Kuwait as Security Officer. He also worked as a Credit Investigator, Security Inspector & Investigator, Security Team Leader, Background Investigator, Head Guard, from KFC Phils, Fridays Boracay, and Le Soleil Hotel.

Jonah Eliza C. Prado is the president of Literariti, a writer’s group of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.

Jannine M. Rafael is a student of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.
Phama Lea Rarama is a student of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.

Antero Relator is from Banga, Aklan. A member of the Relator, Tupas, Teodosio, Resos Clans of Banga and Batan. Husband and father of 4 tremendously gifted children. His interests include: Studies of world histories and cultures, sociology, psychology, poetry, music, business, and self enlightenment. His philosophy: Daily observance and application of "The Golden Rule".

Hanie Grace I. Reodava is a college student of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan. She lives in Malinao, Aklan.

Alfresa Reyes was a retired teacher of Sta. Cruz, Lezo, Aklan. She finished her elementary at Lezo Elementary School; her high school at the Lezo Insitute. She graduated Bachelor of Education at the University of Manila and had her Masterals at Aklan College. She started teaching in one of the schools in Capiz; Naile in Ibajay, then to Lezo Elementary School. She specialized Home Economics at the Roxas Memorial College of Arts and Trades in Kalibo. She started writing poems in 2010 months before she passed away.

Joeffrey L. Ricafuente is one of the founders of the Akeanon Literary Circle. He writes plays, poems and short stories in Akeanon and English. He used to be one of the Legal Officers of DAR and teacher in high school and college at the Aklan Catholic College. He migrated to Canada in 2005, and now working as Project Support administrator at Amec Americas Ltd.
Rohnel B. Rojo is a college student of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.

Edmund Saldivia is from Kalibo, Aklan. He now works in KSA.
While in the university, he worked as an editorial cartoonist in school newspaper. Besides his computer background , he is a licensed engineer and a systems analyst. He collects books on science, history and economics. A blogger, he frequently comments on the site of the local bloggers.

Pepe Serapio haunts the halls of SPi Global as a copyeditor, stalking and harassing anyone who dares to use any of the coffee machines located throughout the building. The horror enthusiast has written for Level Up Games! Philippines and Philippine Star Supreme as a community writer and contributor, respectively. He lives with a dead nine-year-old tsinita in Paranaque, Metro Manila. His origins, and the tsinita's, can be traced back to The New Orleans of the
Philippines, Aklan. That's where Boracay is.

Mark Vincent P. Tala-oc is a student of Aklan Catholic College, Kalibo, Aklan.

Arwena Nynn G. Tamayo works at Agrarian Reform Program Kalibo, Aklan. Some of her poems have been published in Ani, SanAg, Bueabod, and in The 32 Best Aklanon Poets.

Jhustine S. Tambong is a student of Aklan Ctholic College, Kalibo, Aklan.
James Luigi Tana, 19, ngayon ay 19 taong gulang na at kasalukuyang kumukuha ng kursong peryodismo sa Unibersidad ng Santo Tomas at inaasahang magtatapos sa taong ito. Naging isa sa mga fellows sa 1st Thomasian Writing Workshop at miyembero ng Thomasian Writer’s Guild. Nailathala ang kanyang maikling kwento sa Liwayway. Kasalukuyan siyang fellow sa klinikang pampanulaan ng Linangan ng Imahen Retorika at Anyo o mas kilala sa tawag na LIRA, ang nangungunang organisasyon sa panulaang Pilipino. Si James ay tubong Aklan, ang kanyang ina ay mula sa Makato samantalang ang kanyang Ama ay mula naman sa Tugas.

The Editor

Melchor F. Cichon was born in Sta. Cruz, Lezo, Aklan on April 7, 1945. He is the youngest of eight children of the late Jose N. Cichon and Desposoria Francisco of the same place. He is married to Pilma Dollolasa Cichon with whom he has four children: Melchor, Jr., Vanessa, Ranel Vincent, and Eugene.
The editor attended the U.P. Miag-ao Summer Creative Writing Workshop, the Cultural Center of the Philippines-Liwayway Publication Creative Writing Workshop in Baguio City, the National Summer Creative Writing Workshop in Dumaguete City, and the Third Iligan National Writers Workshop and Literature Teachers Conference in 1996. He was one of the 14 fellows in the UPV Centennial First All-Visayas Workshop held in Tacloban City in 2008.
Some of his poems have been published in Hiligaynon, Yuhum, Philippines Free Press, Philippine Graphic, Home Life, Philippine Collegian, Aklan Reporter, Philippine Panorama, Pagbutlak, Dagyaw, Bueabod, Banga, Patubas, Busay, Media Watch, SanAg and Heron’s Nest.
He won first prize in the first Home Life poetry contest in 1994. He is also the first Aklanon Cultural Center of the Philippines (CCP) grantee for Aklanon poetry in 1994. He co-edited Bueabod, the poetry journal of Aklanon Literary Circle, together with John Barrios and Alex de Juan. He won third prize in the Sentro ng Wikang Filipino, U.P. Essay Writing Contest in 1994, and won second prize (Aklanon Category) and third prize (Filipino Category) in the National Commission for the Culture and the Arts poetry contest. He won third prize in Hari/Hara Sang Binalaybay (King/Queen of Poetry) in 1998 poetry contest sponsored by U.P. in the Visayas Sentro ng Wikang Filipino. In 2002, he was a finalist in a regional poetry writing contest sponsored by the Sentro ng Wikang Filipino, U.P. in the Visayas, Iloilo City. He maintains several websites like Aklanon Literature Archive (http://aklanonlitarchive.blogspot.com/) and Dawn to Dawn (http://anahawleaf.blogspot.com/_ His electronic book Philippine Oddities was published by Electromedia, Makati, in July 2001. His published literary books includes Ham-at Madueom Ro Gabii (Bakit Madilim ang Gabi?), Kalibo, 1994; Haiku, Luwa and Other Poems by Aklanons, senior editor, Kalibo, 2005, and Bigkas Binalaybay: kristisismo, antolohiya, co-editor, Iloilo City, Sentro ng Wikang Filipino, UP Visayas and Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, 2008. In 1993, he co-edited Ani Aklanon Issue, the literary journal of the Coordinating Center for Literature, Cultural Center of the Philippines. In 2009, he edited The 32 Best Aklanon Poets, followed by Mila S. dela Rosa’s When I Fall in Love: Haiku, Luwa, Tongue Twisters and Other Poems, 2010.
On August 25, 2001, he was awarded the 2001 Gawad Pambansang Alagad Ni Balagtas Award. The award was presented to him by the Unyon ng mga Manunulat sa Filipinas (UMPIL).